Oldfield, Mike

Amarok

Info
Uitgekomen in: 1992
Land van herkomst: Verenigd Koninkrijk
Label: Virgin
Websites: www.mikeoldfieldofficial.com en tubular.net
"Amarok"-analyse (tip!): tubular.net/analysis/amarok/
Tracklist
Amarok (60:04)
Mike Oldfield: alle instrumenten

Met medewerking van:
Clodagh Simonds-zang
Bridget St. John-zang
Janet Brown-stem
Paddy Maloney-uileann pipes
Afrikaanse musici georganiseerd door Julian Bahula
Music Of The Spheres (2008)
Light + Shade (2005)
Tubular Bells 2003 (2003)
Tr3s Lunas (2002)
The Millennium Bell (1999)
Guitars (1999)
Tubular Bells III (1998)
Voyager (1996)
The Songs Of Distant Earth (1996)
Tubular Bells II (1992)
Heaven's Open (1991)
Amarok (1990)
Earth Moving (1989)
Islands (1987)
The Killing Fields (soundtrack) (1984)
Discovery (1984)
Crises (1983)
Five Miles Out (1982)
QE2 (1980)
Platinum (1979)
Exposed (live) (1979)
Incantations (1978)
Boxed (verzamelaar) (1976)
Ommadawn (1975)
The Orchestral Tubular Bells (1975)
Hergest Ridge (1974)
Tubular Bells (1973)

Met het uitkomen van Mike Oldfields “Amarok” op 14 juni 1990 kreeg de wereld er een klassieker bij. De plaat wist bij veel liefhebbers van zijn muziek het vuur weer hoog op te laaien en dat was nodig ook. Zijn vorige twee albums,”Islands”(1987) en “Earth Moving”(1989) waren voor de meeste fans een enorme teleurstelling. Het leek erop dat Oldfield de kunst om boeiende muziek te maken definitief verloren was. Met een toekomstperspectief van likmevestje was daar ineens het prachtige “Amarok”, een album waarop Oldfield brak met de commerciële koers die hij op dat moment vaarde en waarop hij terugkeerde naar de epische prog van de jaren ’70. “Amarok” werd dan ook beschouwd als het vervolg op “Ommadawn”, de klassieker uit 1975. Hoe grillig wil je het hebben?

Het komen met een dergelijk album toont aan hoe eigenzinnig Oldfield in die tijd was. Hij gooide z’n kont behoorlijk tegen de krib door Virgin, z’n platenmaatschappij, op te zadelen met een album waar ze met hún visie eigenlijk niks mee konden. De verstandhouding tussen beiden was verre van goed. Oldfield vond namelijk dat de vele aandacht die Virgin aan hun punk- en new wave-bandjes gaf ten koste ging van de ondersteuning aan hem. Hoe dan ook: “Amarok” lijkt gemaakt te zijn voor de muziekliefhebber. Zet je koptelefoon maar op. “Amarok” laat horen dat het onmiskenbaar een Oldfield-album is. Indrukwekkend als op zijn betere albums maakt de man een mengsel van prog, folk, new age en wereldmuziek. “Amarok” is zeer gitaargericht. Zo zijn er veel snaarinstrumenten te horen en maar weinig synths.

Het album bevat slechts één nummer dat een uur lang overkomt als een brok opgekropte creativiteit. Oldfield gooit er alle compositorische remmen los en komt met geweldige momenten. Het is een wirwar aan relatief korte thema’s die elkaar listig overlappen of juist abrupt tot een eind komen. ”Amarok” is vooral een ambachtelijke plaat met een prachtige organische gloed. De melodieën en harmonieën zijn waar dan ook sterk evenals de ritmiek die hoofdzakelijk van de instrumenten zelf af komt. Daarnaast kent het werkstuk tal van geluidjes en effecten. “Amarok” is daardoor een gigantische lappendeken waaronder het zeer behaaglijk is.

In het begin van het nummer vraagt Oldfield regelmatig of je ‘happy’ bent. Velen zullen dit met een ‘ja’ beantwoorden. Je kan ook niet om de pracht van het album heen. Neem bijvoorbeeld de intrigerende intro waar akoestische gitaar je meezuigt in de rest van de plaat. Een uur lang word je geconfronteerd met de geniale schoonheid van de muziek. Schrik niet van een plotseling rinkelende telefoon of een zwaar vervormde mandoline. Oldfield houdt je steeds wakker. Vaak komt er een messcherp fragment van een ‘gitaarorkest’ dwars door de muziek heen. Later blijkt dat dan weer onderdeel te zijn van een briljant stukje country. Het zit allemaal zo goed in elkaar, of je het nu hebt over het stukje flamenco, de pulserende vrouwenzang, de euforische gitaarsolo’s, de ambiente klanken, dat geinige partijtje blokfluit of die zinderende Afrikaanse drumritmes. Hoe briljant moet je zijn om een album te maken dat juist door z’n fragmentarische insteek zo buitengewoon coherent klinkt.

Normaal gesproken kakt een dergelijk album wel ergens gigantisch in, zo niet bij “Amarok”. Er heerst constant een onderhuidse spanning. Hoewel de verwachtingen tussentijds al een paar keer worden ingelost ontlaadt deze aan het eind pas echt in een grandioze finale. Gedurende het laatste kwartier vallen alle puzzelstukjes op hun plaats en hoor je muziek die bol staat van het zwanger zijn. Er is o.a. marimba, glockenspiel, piano en uiteraard ook het getimmer op de tubular bells, maar Oldfield zou Oldfield niet zijn als hij daarnaast niet ook nog ruimte weet te creëren voor de stem van Margareth Thatcher gevolgd door een stukje tapdance. De laatste minuut is zo kolosaal en het Afrikaanse koor zingt zo uit volle borst dat je je overmatig ‘happy’ zult voelen.

Tot slot, “Amarok” is een adembenemend werkstuk dat de aanzet vormde tot de derde fase in Oldfield’s carrière. Oldfield valt met dit album te verwijten dat hij schatplichtig was aan zichzelf. Doe dit maar niet. Roem hem vanwege zijn rotsvaste vertrouwen in eigen kunnen.

edit: op deze site vind je een seconde-voor-seconde ‘analyse’ van “Amarok”; prettig om te bekijken tijdens het luisteren!

Dick van der Heijde

Koop bij bol.com

Send this to a friend