Oldfield, MikeAlbum

“Mayday mayday mayday
Calling all stations
This is Golf Mike Oscar Victor Juliet
IMC cu nimb icing
In great difficulty
Over”

Anderhalf jaar na zijn ode aan een oceaanstomer (‘QE2’, zie recensie) zoemt Mike Oldfield in op zijn ervaringen in de lucht. Met dat thema kan hij blijkbaar veel beter uit de voeten, want “Five Miles Out”, dat in maart 1982 verschijnt als zijn officiële zevende studio-album, klinkt een stuk zelfverzekerder en evenwichtiger dan zijn voorganger.

Om te beginnen refereert het prachtige hoesontwerp heel duidelijk aan het thema van de plaat. Je ziet een vliegtuig een storm tegemoet treden, daarom verwijzend naar het bijna-ongeluk dat Oldfield, zelf een ervaren piloot, het jaar daarvoor meemaakte. Daarnaast blijkt het vliegtuig op de hoes een Lockheed Model 10 Electra te zijn, waarmee Amelia Earhart in 1937, bij een poging om de wereld te vliegen, spoorloos verdween. Hij zal aan haar gedacht moeten hebben, daar in de wolken, en “Five Miles Out”, waarvan de titel een woordgrapje op Oldfield’s naam is (5 M.O.), is daarvan het tastbare resultaat.

Het grote publiek ontging de diepere lagen en de vele dubbele bodems van “Five Miles Out” volkomen. Naar mijn mening is deze plaat de minst begrepen van alle Oldfield-platen. Het is ook geen gemakkelijke plaat. Op het internet circuleert een aantal vermakelijke verhalen over de verschillende verrassingen die de muziek en het thema met elkaar verbinden. Niet alleen over de voorkant kan het één en ander worden gezegd, ook de wat kinderlijk ogende tekening op de achterkant, waarop je een hond-landschap in de vorm van een M ziet, met vijf vingers ervoor, geeft ruimte voor alle verbeelding. Met een beetje fantasie zou je de zon kunnen zien als een O, en de hond verwijst wellicht ook naar de hond op de hoes van “Hergest Ridge”… enfin, je kan aardig zoet zijn met dit werkje.

Hoewel “Five Miles Out” zeker geen conceptplaat is, voélt de plaat dus zeker wel zo. Het uiterst rechtstreeks geplaatste openingsthema van Taurus II en het thema van het afsluitende Five Miles Out houden direct verband. De vocoder wordt in drie van de vijf tracks toegepast, zowel door Oldfield zelf als door Maggie Reilly. Zij zingt overigens voor de tweede keer in de carrière van Oldfield, na ook op “QE2” te hebben gezongen. Haar aandeel is nu veel groter; zowel Taurus II als Orabidoo bevatten een ‘verborgen’ Reilly-liedje (respectievelijk The Deep Deep Sound en Ireland’s Eye), en daarbij zingt ze het later door Darryl Hall & John Oates gecoverde Family Man en samen met Oldfield zelf het titelnummer.

Daarnaast citeert Oldfield ook naar hartenlust uit zijn vorige werk. Het bijna 25 minuten durende Taurus II kent niet alleen verwijzingen naar Taurus I van “QE2”, maar ook naar zo’n beetje alle andere albums. Oudgediende Paddy Moloney krijgt maar liefst twee keer de ruimte zijn doedelzak te gebruiken en ook Morris Pert krijgt zowel op de drumkit als met zijn percussie alle ruimte. Zoals gezegd kent het nummer een ‘verborgen’ gezongen gedeelte, zoals ook op “Incantations”. Het goed in het gehoor liggende openingsthema krijgt een vurige reprise aan het einde. Daarnaast laat Oldfield zijn gitaar uiteraard zo’n beetje continu thema’s en solo’s spelen, in zijn o-zo-herkenbare stijl. Dat alles en meer zorgt ervoor dat Taurus II gemakkelijk tot één van de meest indrukwekkende lange composities van Mike Oldfield mag worden gerekend.

Op het vroegere kant 2 openbaart zich langzaam aan een formule, namelijk één kant met een interessante, veelal instrumentale compositie en een andere kant met de ‘singles’. In het geval van “Five Miles Out” is de tweede helft echter minstens net zo interessant als het eerste deel. Om te beginnen zijn de twee ‘singles’, Family Man en Five Miles Out melodieus goed uitgewerkt. Vooral het titelnummer, dat als duet tussen Oldfield en Reilly het thema van de plaat nog het duidelijkst verwoordt, is een lust voor het oor. Vervolgens is het lange Orabidoo een verrassing, niet in de laatste plaats vanwege de prachtige synergie van synthesizers, vocoder en percussie, dat de track een wat futuristisch, maar ook mysterieus tintje meegeeft. In tegenstelling tot vele andere muzikale verrichtingen van Oldfield, klinkt het ook nog eens erg actueel en totaal niet gedateerd. Halverwege komt trouwens het Taurus II-thema doodleuk om de hoek kijken. Tenslotte is ook interessant het instrumentale Mount Teidi, vernoemd naar de vulkaan op Tenerife waar Oldfield ongetwijfeld overheen is gevlogen en als gast Carl Palmer op percussie kent.

De aandacht voor het rijk geschakeerde en vol verrassingen zittende “Five Miles Out” werd een jaar later alweer verdrongen door het erop gelijkende, veel succesvollere, en aanmerkelijk compactere “Crises”. In dat opzicht is “Five Miles Out” een directe voorbode van deze succesplaat. Echter, dit schijfje zien als een ‘oefening’ op het echte werk is een vergissing. “Five Miles Out” is niets minder dan een meesterwerk. Beter dan “Tubular Bells”, “Hergest Ridge”, “Ommadawn” en “Amarok”? Nou, zet em maar op nummer Five.

“Stormy weather turns to blue
Here’s a song to take with you”

Markwin Meeuws

CD:

2CD + DVD-audio: