Laat een doorsnee progliefhebber een progband van Italiaanse bodem noemen en grote kans dat PFM wordt genoemd. De band is opgericht in 1970 en presteert in de jaren daarna met Franz Di Cioccio en Franco Mussida als de constante factoren. Nu de band met ‘2010’ hun veertigjarig bestaan viert, kan Premiata Forneria Marconi (Engels: Award-winning Marconi Bakery) terugkijken op een rits fraaie albums, waarbij met name de eerste drie albums – met Flavio Premoli – tot de eregalerij van de Italoprog behoren. Klinkt het debuut “Storia Di Un Minuto” uit 1972 nog een tikkeltje aftastend, in november van datzelfde jaar komt PFM op de proppen met “Per Un Amico”, een album dat niet alleen te boek staat als een commercieel succes, maar ook artistiek een mijlpaal mag worden genoemd. Eveneens opent het album de deuren voor de groep naar een internationaal publiek, dat een jaar na het uitkomen van de plaat is onderstreept met “Photos Of Ghosts”. Een Engelstalig album, waarvoor drie stukken van “Per Un Amico” opnieuw zijn opgenomen. De teksten zijn vertaald door de van King Crimson bekende tekstschrijver Peter Sinfield.
Niettemin is de originele Italiaanse uitgave natuurlijk het beste startpunt om de catalogus van PFM eens onder de loep te nemen. Gestoken in een prachtige hoes met bonte kleuren opent het album met Appena Un Po’, dat gelardeerd is met akoestische gitaren, Mellotrons en de bijna fluwelen klinkende zang van Mussida. Het fluitspel van Pagani kleurt de muziek op een bijna folkloristische manier in. Generale zet de sfeer in een hogere versnelling, gitaren worden venijniger, het pianospel van Premoli blijft staccato en strak, terwijl ritmisch bijna in een Supersister en Camel-achtig idioom wordt gespeeld. Hoe fragmentarisch het nummer dan ook mag klinken, de frisheid blijft duidelijk aan de oppervlakte. Het titelnummer wordt gedragen op een prachtig loopje van bassist Giorgio Piazza en blinkt uit in de combinatie van akoestisch gitaarspel en geluiden uit het arsenaal van synthesizers van Premoli. Op de oude ‘kant 2’ wordt het typerende geluid doorgezet; met name het tweede deel van Il Banchetto behoort tot de hoogtepunten en het marsritme van Geranio sluit het album op temperamentvolle wijze af.
Bijna 38 jaar na dato kunnen sommige passages als een tikkeltje gedateerd klinken, maar dat is juist de charme. Met name klassieke invloeden kleuren de vijf nummers op deze plaat op een geweldig manier in. De over het algemeen ‘moeilijke’ tweede plaat voor een groep gaat hierbij niet op. De lat wordt voor de Italiaanse progbands hoog gelegd: muzikale kwaliteit komt op een fascinerende manier samen met een glasheldere productie. Het is goed voor te stellen dat tussen albums als “Foxtrot”, de eerste Camel, “Aqualung” en “Close To The Edge” dit werk in 1972 een duidelijke eigen plek heeft ingenomen. Daarbij is het overigens niet gebleven. Tot ver over de grenzen van Italië heeft “Per Un Amico” daarna haar sporen nagelaten. Luister bijvoorbeeld naar albums zoals Opeth’s “Damnation”, England’s “Garden Shed” of werk van Magenta. De ’tik’ is hoorbaar: elegant, een tikkeltje braaf en behouden. Op later werk zou PFM de zaken wat steviger gaan oppakken, maar nadat de kiem op hun debuutalbum was gelegd, ontaardt dit op “Per Un Amico” als een prachtige, kleurrijke bos bloemen met een lange houdbaarheiddatum. Ook dit is een album dat zit te springen om een prachtige ‘expanded edition’. Wie durft het aan?
Wouter Bessels