QuidamAlbum

Ik heb ergens het gevoel dat ik excuses moet maken. Excuses dat er van dit iconische album uit 1996 geen recensie op Progwereld staat. We kunnen onmogelijk alles bespreken, maar dit album hoort op deze site thuis. Gelukkig krijgen we met deze heruitgave, in verband met het 25-jarig jubileum van het album, een herkansing.

Het album kreeg in 2006 al een geremasterde heruitgave die uitkwam bij Rock Serwis, maar nu heeft de band getekend bij het Poolse label GAD-records. Deze heruitgave is de eerste en in 2022 volgen nog “Sny Aniolow” en “The Time Beneath The Sky”. Dat is goed nieuws, want beide albums zijn al lang niet meer verkrijgbaar. Mocht je het hier besproken album uit 1996 (met lichtblauwe hoes) in je kast hebben staan, dan heb je echt een collectors item in je bezit.

Quidam begon ooit onder de naam Deep River en maakte blues georiënteerde rockmuziek. Alles veranderde toen fluitiste Ewa Smarzynska (inmiddels Ewa Albering, ze trouwde later met DPRP-oprichter Martijn Albering) en zangeres Emila Derkowska tot de band toetraden. De focus verschoof naar art-rock, neo-prog en symfonische rock en in 1995 dook de band de studio in. De opnames namen maar liefst negen maanden (!) in beslag. Een ware uitputtingsslag. Tijdens dit proces werd de band bijgestaan door Krzysztof Palczewski en Wijten Szadkowski (beiden van de band Collage). Met hun kennis en ervaring (ze deden er zelf ook maanden over om het Collage album “Moonshine” op te nemen) loodsten ze de band door het proces.

Dit slepende opnameproces daagde de band uit om alles te geven en dat betaalde zich uit. Dit titelloze album staat nog altijd bekend als hun beste tot nu toe en mag gezien worden als een mijlpaal in het genre. Dat begint al met het iconische Sanktuarium. Veel mensen weten niet dat dit eigenlijk een cover is. De band hoorde het voor het eerst op het “Gitariada” festival in 1993 toen het werd uitgevoerd door de band Riverdell. Volgens gitarist Maciek Meller klonk het als een metal ballad in de stijl van Iron Maiden, maar het bleef wel hangen. Met toestemming van de schrijver ging de band aan de slag. Ze behielden de teksten, coupletten en het refrein en voegden zelf nieuwe arrangementen toe evenals het instrumentale hoofdthema. Het resultaat is een lyrische en epische ode aan de symfonische rock. Het bevat briljante tempowisselingen, warme zang en zalige instrumentale stukken. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor de hobo en de gitaarpartijen van Maciek Meller.

De rest van het album is eveneens gevuld met hoogtepunten. Zoals Chocbym… met die schitterende woordloze zang van Emila Derkowska en lyrische gitaarsolo’s. Of het uptempo en folky Gleboka Rzeka dat de pan uit swingt door de sterke ritmesectie en het fluitspel van Ewa Smarzynska. De opbouw en de orkestraties in Niespelnienie blijven mij ook na al die jaren nog raken. Let hier ook op het groovy basspel van Radek Scholl. En bijna net zo sterk als opener Saktuarium is afsluiter Plone. Ook hier zijn de tempowisselingen zalig en krijgt toetsenist Zbyszek Florek alle ruimte om zijn kwaliteiten te etaleren. De laatste acht minuten vormen één instrumentaal hoogtepunt.

Deze remaster klinkt erg goed, het geluid is mooi vol en zet de muziek volop in de schijnwerpers. Het enige verschil met met de heruitgave van 2006 is dat op dit album een 2021 versie van Sanktuarium is toegevoegd, dit in een hernieuwde bezetting. Zo is fluitiste Ewa Albering teruggekeerd, evenals zangeres Emilia Nazaruk-Derkowska. De band keert dus terug naar zijn roots. En op deze nieuwe versie van Sanktuarium hoor je dat de band aan niets heeft ingeboet. Ze lijken klaar voor een nieuwe start. Ik kijk reikhalzend uit naar wat de toekomst gaat brengen.