SBBAlbum

In de serie heruitgaven die het Poolse label GAD Records uitbrengt van de originele platen van SBB zijn we toegekomen aan het gelijknamige debuutalbum. Dit laat de band horen in de kinderschoenen, al best oké, maar nog niet van het niveau dat de band later zou typeren. Zowel compositorisch als ook speltechnisch was de band gewoon nog niet zo ver ontwikkeld in 1974.

Even wat geschiedenis ophalen. Eind 1970 startte Józef Skrzek met Antymos en Piotrowski de Silesian Blues Band, die langzaam aan evolueerde tot SBB (Search, Break and Build) en de blues verruilde voor progrock en fusion. “SBB” is de plaat die de band bij het grote Poolse publiek introduceerde op een eigenwijze en voor die tijd ongebruikelijke manier: met een live album. Want dat is “SBB” overduidelijk, een plaat die zijn leeftijd zonder enige twijfel verraadt. Dat de drie heertjes lef hadden om zich op deze manier te presenteren, staat buiten kijf.

Dat blijkt al meteen uit de opener, een solo van Skrzek op de piano. Als een volleerd lounge-pianist pingelt hij er op los, terwijl hij wat Engelse zinnetjes zingt. Het nummer is waarschijnlijk ironisch bedoeld, want de andere twee nummers van het album hebben meer te maken met Cream en Mahavishnu Orchestra dan met Ray Charles. En zeker op dit eerste album speelt de band vooral een bluesy soort jazzrock en schuilt het progressieve meer in de mate waarin deze muziek in 1974 vooruitstrevend zal zijn gevonden.

Ik denk dat het een wonder is dat de muziek nog zo goed op de band geplakt heeft, SBB stond er om bekend dat ze live knetterhard speelden, maar geluidstechnisch zijn dit niet de beste opnamen. Vooral de basgitaar, die Skrzek bijna uitsluitend als solo-instrument bespeelt, klinkt nogal overstuurd. Daarbij helpt het maar een heel klein beetje dat de geluidstechnicus tijdens de bas- en gitaarsolo nogal aan de pan-knop draait (kan ook zijn dat de opnames gewoon niet beter waren, hoor). Hoe dan ook, het is een beetje knullig.

Zoals heel vaak bij SBB lijken de composities te bestaan uit losse stukken muziek die aan elkaar zijn geknutseld. Vooral live krijg je daardoor de indruk naar jams te luisteren. De hoes vermeldt dat de twee lange nummers van het album deels weer bestaan uit andere nummers, maar bij deze opeenvolging van solo’s is het sowieso lastig om composities te onderscheiden. Ik moest in elk geval mijn best doen om het stuk Erotyk, dat als bonus op de cd staat, terug te vinden in Wizje, waar het volgens de hoes ook deel van uitmaakt. Odleciec Z Wami haal ik er in Odlot wel uit, maar dat is ook in de studio feitelijk gewoon een lange improvisatie.

Ondertussen kun je in dit ruwe, prille debuut al best horen dat dit een veelbelovend bandje is. Tijdens Wizje toont Skrzek zich een gevoelig zanger, die het ook aandurft om te midden van al die kakofonie zacht te zingen aan de piano. Dat zal in de Poolse rockzaaltjes toch niet altijd even goed gevallen zijn. Niet voor niets vertelt het – in steenkool Engels vertaalde – verhaal in het boekje bij de cd dat de band in 1974 nogal eens meemaakte dat een deel van het publiek gedurende het concert de zaal verliet. Daarom hoor je tijdens dat stille stuk zowel applaus als geroep van het Poolse equivalent van “Speuleh!!”

Ik vind het allemaal niet bijster goed, maar wel erg charmant. Ik kan ook reuze genieten van de minutenlange solo die Skrzek geeft op zijn Davolisint, een heel primitief monofoon soort orgeltje uit Italië. Misschien baarde het in Polen nog opzien, maar vergeet niet dat in 1974 de door ELP beroemd geworden Moog synthesizer in de rest van de wereld al gesneden koek was. Des te leuker dus om te horen hoe blij het publiek reageert op het erbarmelijke elektrische gesis en gebrom.

Op dat rustige deel van Wizje na is de muziek op dit album eigenlijk niet erg interessant: een nog niet zo goed bandje speelt, heel vertederend, niet zo goeie muziek. Dat de band meer in zijn mars had blijkt beter uit de bonustracks, die afkomstig zijn van een flexi-disc uit 1974. Die bevat studio-opnames waarin zowel het progressieve gehalte van de muziek als het talent van de muzikanten meer tot zijn recht komt. Gelukkig weten we ook hoe SBB zich in de erop volgende jaren zou ontwikkelen; op basis van dit debuut alleen had je ze geen week meer gegeven.