Soft MachineAlbum

Het legendarische Soft Machine bestaat dit jaar 57 jaar en is daarmee een van de oudste nog bestaande bands. De band stond aan de wieg van de zogenaamde Canterbury Scene, samen met Caravan. Het aantal personeelswisselingen is bijna niet te tellen, niet zo gek voor een groep met een dusdanig lange historie. Het feit dat geen enkel lid van de originele band nog aanwezig is in de huidige line-up is dus geen verrassing. Desalniettemin hebben de muzikanten kans gezien de fakkel van album naar album door te geven, waarbij ze hun oorspronkelijke stijl door de decennia heen zo goed en zo kwaad als mogelijk hebben behouden. Vooral ‘jonkie’ Theo Travis heeft zich het afgelopen decennium behoorlijk ingezet om de levensduur van de band te verlengen. Met gitarist John Etheridge, al lid van het ensemble in 1975, in zijn kielzog.

Geen grote verstoringen van dit beeld op “Other Doors”, dat vijf jaar na “Hidden Details” verschijnt. Soft Machine continueert een vrij rustige jazzrockstijl, met veel improvisatie en onberispelijke techniek. Zoals bekend is deze veeleisende muziekstijl gericht op ge(ver)wende oren en geesten die bereid zijn om experimentele vormen van muziek voor lief te nemen.

Liefhebbers van goed verzorgde melodieën zullen weinig vinden om van te genieten, aangezien de meeste nummers bestaan uit min of meer lange improvisaties van elektrische gitaar, bas, saxofoon en fluit, afgewisseld met enkele experimentele passages. De meer geslaagde stukken stralen een sfeervol gevoel van rust en kalmte uit zoals Careless Eyes, Whisper Back en A Flock of Holes. Daarentegen zijn de op het oor ongestructureerde improvisaties van Crooked Usages en Fell to Earth, ondanks de geïnspireerde sax-partij, relatief saai. De indruk ontstaat dat iedereen voor zichzelf bezig is, de onderlinge samenhang is ver te zoeken.

Andere, meer melodieuze improvisaties verzanden helaas in ijdele technische demonstraties (kijk eens hoe goed ik ben!), zoals de lange bassolo op Now! Is the Time. Hoewel hier het (geldige) excuus van toepassing is dat het Roy Babbington’s laatste bijdrage is: op 83-jarige leeftijd neemt de bassist afscheid van ‘zijn’ Soft Machine na 52 jaar trouwe dienst. Maar dat de Softs het nog niet verleerd zijn blijkt vooral op het laatste nummer, Back in Season. Hier laat de band horen hoe een op improvisatie gebaseerd nummer zou moeten klinken: een nauwe samenwerking tussen de muzikanten die een sfeer uitstraalt die de verbeelding van de luisteraar stimuleert.

“Other Doors” markeert niet alleen het afscheid van bassist Roy Babbington. Drummer John Marshall krijgt in bonusnummer Alice Clair de kans om zijn niet geringe kwaliteiten te tonen tijdens een twee minuten durende drumsolo. Het zou het laatste zijn wat hij aan Soft Machine zou bijdragen, de release van het nieuwe album zou hij niet meer meemaken. John Stanley Marshall, geboren in Isleworth op 28 augustus 1941, overleed in Zuid Londen op 16 september 2023, op 82-jarige leeftijd. Opvallend is verder de belangrijke rol die nieuwe bassist Fred Baker heeft gekregen. Zijn fretloze bas (toegegeven, een van mijn favoriete instrumenten) is relatief dominant aanwezig op een groot aantal nummers.

“Other Doors”, met zijn kleurrijke psychedelische hoes, is niet het beste album van Soft Machine, maar ook zeker niet slecht. Het merendeel van de nummers is prettig om naar te luisteren, maar niet echt spannend. De enkele puur experimentele nummers zoals Maybe Never blijken eerder irritant dan intrigerend en slagen er niet in hun rol als Spaanse peper te spelen. Het zeer rustige tempo en de zachte tonen van het album zullen sommigen aanmoedigen om te dagdromen en anderen in een diepe slaap doen vallen. Soft Machine blijft trouw aan de jazzrock van zijn oorsprong en levert met “Other Doors” een album af dat relatief rustig is van aard en helaas weinig echte hoogtepunten kent. Het kan ook niet altijd feest zijn, na 57 jaar.