Symphony X en Edge Of ParadiseConcert

Als mijn Google-vaardigheden op peil zijn, was Symphony X al sinds 2019 niet meer op de Nederlandse podia te bewonderen geweest. Tot op zekere hoogte begrijpelijk, aangezien deze grote meneren van de progpowermetal sindsdien geen nieuw materiaal uitgebracht hebben. Hun reputatie is desalniettemin sterk genoeg om twee shows in Nederland te boeken. Progwereld kiest voor de kleinere zaal en dus intiemere show in Hollands progwalhalla Poppodium Boerderij.

Het concert is strak uitverkocht, waardoor ook voorprogramma Edge Of Paradise voor een volle zaal zijn kunsten mag vertonen. Frontvrouw Margarita Monet doet bij elke song haar best het complete bereik van haar stem te tonen. De combinatie van zingen, fluisteren, kreunen en grommen is indrukwekkend, maar op den duur ook licht vermoeiend. Gevoel voor show kan Edge Of Paradise hoe dan ook niet ontzegd worden, van Monets lampjesjurk en een gitarist in een berenvel met lasers tot een slagwerker die zijn aandacht evenredig verdeelt tussen zijn drumstel, zonnebril en haardos.

Ik sluit me aan bij de conclusie van mijn Haagse buur in de zaal dat het “op zich wel te hacheluh” was, maar de symfonische metal van het Amerikaanse vijftal sluit niet helemaal aan bij de muziek van Symphony X. Het verbaast me dan ook niet dat een paar dagen na het concert wordt aangekondigd dat Edge of Paradise in 2025 met Delain op stap gaat in Noord-Amerika. Die combinatie past simpelweg beter en gaat ongetwijfeld een enthousiastere publieksreactie opleveren dan het beleefde applaus dat de band hier ten deel valt.

Voor wat betreft de hoofdact eerst maar de kritische noten. Zo is de setlist wel heel risicoloos. Die bevat veelal de ‘hits’ (al blijft dat in ons genre een relatieve term). Zo wordt er geen enkele track gespeeld die niet ook al voorbij kwam op Fortarock 2019, het laatste Nederlandse bezoek van de band. Die ‘fan service’ is wellicht begrijpelijk na vijf jaar afwezigheid, maar het betekent dat van maar liefst zes albums de openingstrack gespeeld wordt. Die liedjes zijn bovendien nogal gelijkvormig: compacte metalbeukers met een melodieus en meezingbaar refrein. Inferno, Evolution, Set The World On Fire en Nevermore zijn individueel geweldige livetracks, maar ik had in plaats van alle ‘usual suspects’ graag iets meer ruimte voor verrassing gezien.

Daardoor laat de show aanvankelijk ook qua muzikale variatie te wensen over. Het is een reflectie van de thrashy stijl op de meer recente albums die de setlist domineren, waarbij er uitvoerig geput wordt uit “Underworld” (2015). Ik heb al lang geaccepteerd dat de melodieuzere tijden van albums als “The Damnation Game” en “Twilight In Olympus” (beide vandaag genegeerd) definitief voorbij zijn, maar toch is het een verademing als na ruim twintig minuten rammen er geleidelijk meer muzikale dynamiek in de show kruipt. De groove van Serpent’s Kiss, de powerballad Without You, en het epische To Hell And Back zorgen voor welkome afwisseling, alvorens het gaspedaal weer diep ingedrukt wordt.

Waar de setlist op veilig speelt, valt er in de uitvoering gelukkig veel te genieten bij deze geoliede live-machine. Op het oog spat het heilige vuur er misschien niet van af bij toetsenist Michael Pinnella en bassist Michael Lepond, maar ik heb het idee dat het eerder hun natuurlijke houding dan een teken van desinteresse is. Ze lijken zich te vermaken en kwijten zich uitstekend van hun taak, al verzuipt het basgeluid vaak in de donderende drums en wordt Pinnella’s talent schromelijk onderbenut op het meer recente werk dat vanavond zoveel aandacht krijgt. Michael Romeo laat als altijd vooral zijn gitaar spreken en is door een leek als ik nog steeds niet op foutjes te betrappen bij de onnavolgbare solo’s die hij met Pinnella uitwisselt.

Qua entertainment en publieksinteractie moet het vooral van Russell Allen komen. Zijn clichématige teksten over de ‘liefde voor muziek die ons samenbrengt’ en meer van dat fraais nemen we maar voor lief, want hij bewijst verder vooral een van de meest charismatische ceremoniemeesters van de progmetal te zijn. Daarnaast blijft hij natuurlijk een wereldzanger. ‘Boze Russ’ met de schuurpapieren keel is dominant aanwezig, maar vooral zijn lage zalvende zang in rustiger werk als Without You maakt indruk. Het is te merken dat hij inmiddels hard moet werken voor de hoge uithalen in het refrein van Inferno, maar hij slaagt met vlag en wimpel. Wat een wereldzanger!

Het is echter de kleine man achter Russell Allen die deze avond de meeste indruk maakt. Misschien komt het doordat de drums nogal prominent in de mix staan, maar Jason Rullo blaast me in bijna letterlijke zin omver. Op de studioalbums is het al onmiskenbaar dat hij een aardig potje kan trommelen, maar in deze live-setting valt pas echt op wat voor onvermoeibare atleet Rullo is. Van de instrumentale sectie met de tegendraadse ritmes in Iconoclast tot de retestrakke metaldrums in Inferno: Rullo toont zich als menselijke metronoom een onverwacht belangrijke schakel in het bandgeluid.

De toegift moet ik door de gebruikelijke chaos bij de NS helaas aan me voorbij laten gaan om nog voor het eind van de dienstregeling thuis te komen. Zonde, want daarin is ruimte voor twee tracks van klassieker “The Divine Wings Of Tragedy”, al worden met Out Of The Ashes en Of Sins And Shadows ook hier weer niet de meest spannende keuzes gemaakt. Wat dat betreft is de aankondiging van een nieuw album en tour bijzonder welkom, al begrijpt ook Allen dat er onder fans inmiddels enige scepsis leeft (“Yeah, I know you think I’m full of shit”). Nieuwe nummers in de setlist EN een band waar live zeker nog geen sleet op zit: Progwereld is er in 2025 weer bij!