Neal Morse Band, TheAlbum

Morsefest is een door Neal Morse zelf georganiseerd tweedaags festival in zijn eigen woonplaats Nashville met muziek van Neal himself. Het initiatief voor dit festival komt van voorganger Steve Farmer van de kerk in Nashville. Tijdens de eerste editie van dit festival in 2014 stonden de albums “Testimony” en “One” centraal, aangevuld met materiaal van Spock’s Beard en Transatlantic en enkele worship-concerten. Voor de gelegenheid was The Neal Morse Band uitgebreid met een aantal blazers, strijkers en een achtergrondkoor. Het festival bleek een groot succes met publiek uit alle windstreken en dus werd in 2015 de tweede editie georganiseerd. Deze keer stonden “Question Mark” en Sola Scriptura, twee topzware albums, centraal. Verder was de opzet ongeveer identiek aan de 2014-editie: band aangevuld met blazers, strijkers, percussie, achtergrondkoor, groot koor en dans. Voldoende ingrediënten om er een muzikaal spektakel van te maken.

Iedereen weet ondertussen wel dat Neal Morse een diep gewortelde religieuze overtuiging heeft en er niet voor schroomt die, samen met zijn familie, in het openbaar uit te dragen. Wanneer een dergelijk evenement de naam “Morsefest” draagt, is het niet verwonderlijk dat dit religieuze aspect tijdens het festival uitgebreid aan bod komt. Je vindt het terug in de extra documentaire in de gesprekken met Neal zelf en de gesprekken met zijn fans. Daarnaast spreekt Neal zijn bewondering voor, en dank aan God uit bij aan- en afkondigingen tijdens de concerten. Vooral de teksten van “Question Mark”, met zijn verwijzingen naar het tabernakel, zijn vaak zeer expliciet religieus en worden ondersteund met videobeelden die aan duidelijkheid niets te wensen over laten. Tijdens het nummer Solid As The Sun wordt voorganger Steve Farmer naar voren gehaald om een korte lofzang over God af te steken. Iets wat Neal zelf even later tijdens Outside Looking In nog eens dunnetjes overdoet.

Als je graag een goed beeld wil hebben van deze tweedaagse fan-conventie, heb je met deze dubbel-dvd/blu-ray een goed document in handen. Ben je echter als niet-religieuze luisteraar op zoek naar de prog-rock van Neal Morse, moet je, met name op het eerste schijfje, met regelmaat met een onprettig gevoel in je onderlichaam wegkijken.

Genoeg hierover, er wordt ook nog muziek gemaakt. En hoe?

Ondanks dat ik voor deze recensie niet heb kunnen beschikken over een fysiek exemplaar, maar gebruik heb moeten maken van een promo-stream, valt meteen op hoe scherp de beelden zijn. Ook het geluid lijkt dik in orde.

De eerste dvd begint met een strakke en ijzersterke uitvoering van The Call en The Grand Experiment van het gelijknamige studio-album. Go The Way You Go van Spock’s Beard krijgt eenzelfde behandeling. Dat kun je aan deze rasmuzikanten wel overlaten.
De volgende twee nummers zijn het levende bewijs dat je niet alles wat Mike Portnoy je in zijn enthousiasme ‘influistert’ moet opvolgen: Mikey had Morse overgehaald om zowel een lang nummer van zijn eerste (niet-prog) soloalbum uit te voeren als Bill Hubauer uit te dagen om een prog-versie van de klassieker MacArthur Park te maken. Deze twee draken van uitvoeringen vormen helaas het zwakke, taaie middendeel van deze beeldplaat.
Dan hebben band, publiek en recensist al een loodzwaar voorprogramma achter de kiezen voordat het hoofdgerecht nog moet beginnen.

Technisch gezien krijgt ook “Question Mark” een ijzersterke uitvoering met mooie extra’s van de strijkers, blazers en percussie. Het achtergrondkoor en het grote koor klinken soms te klassiek waardoor het venijn in de koortjes nog wel eens verloren gaat.
Neal heeft wel eens gezegd dat men dit album meer als één geheel moet zien en niet als een verzameling losse songs. Des te teleurstellender is het dat hij zelf het geheel soms onderbreekt voor een religieus statement. Dat gaat ten koste van de coherentie van het album en de niet-religieuze luisteraar dreigt af te haken. Gelukkig komt de kracht van de muziek in het slotakkoord weer bovendrijven wat ook deze kritische luisteraar weer in extase weet te brengen.

Dvd twee kent geen voorgerecht, maar meteen de hoofdmoot. “Sola Scriptura”  – over de Duitse kerkhervormer Maarten Luther – heeft een meer beschouwend en verhalend karakter, waardoor de individuele religieuze beleving van Morse minder pregnant naar voren komt. In combinatie met de spectaculaire muziek van dit album krijgen we hier een krachtige muzikale show voorgeschoteld, waarin ook de messcherpe meerstemmige refreinen veel beter tot hun recht komen. Dit is werkelijk smullen van de bovenste progplank van de eerste tot de laatste noot.
Eric Gilette heeft geen enkele moeite met de razendsnelle partijen van Paul Gilbert en geeft overigens in Upon The Door een schitterende solo weg. Voor het overige is zijn gitaarspel uiterst knap, maar ook vaak te netjes, niet smerig genoeg. Met name in de riffs laat Morse horen hoe je zoiets doet.
Jammer dat hij aan, het toch al veel bekritiseerde, Heaven In My Heart weer een persoonlijke ontboezeming toevoegt. Ook in deze live-setting blijft deze mierzoete ballad niet overeind.
Gelukkig wordt met The Conclusion de muzikale draad weer opgepakt. Na het spectaculaire Long Nights Journey en het pompeus dampende Come Out Of Her worden in het terugkerende hoofdthema alle bombastische registers opengetrokken richting apotheose: All I Ask For (reprise), en Neal meent het! Wat een beleving. Probeer het dan maar eens droog te houden.
Uiteindelijk sluit Morse het boek van Luther letterlijk met het intieme In Closing.

Na deze muzikale krachtpatserij is een rustpunt in de vorm van het mooie meerstemmige Waterfall wel op zijn plek. Bill Hubauer excelleert hierin met een fraaie klarinetsolo.
Daarna wordt het langzaam tijd voor de dagsluiting: At The End Of The Day, de fraaie Spock’s Beard epic van het album “V” met als verrassing Nick D’Virgilio achter de drums en de zangmicrofoon. Deze versie bevat een aantal prachtige passages van de blazers en gaat aan het einde naadloos over in, hoe kan het anders, Wind At My Back, waarbij Portnoy weer de drumkit overneemt. Hoeveel wind in je rug wil je hebben met zo’n bezetting? Geweldig, wat een enthousiasme. Zelfs de immer stoïcijnse Randy George verlaat zijn vaste plek even en Neal Morse loopt, al handen schuddend met het publiek, over de catwalk.

Maar de koek is nog niet op. Als toegift volgt er een “Whirlwind”-medley van ruim een kwartier waarin Phil Keaggy nog een gastrol vervult met een schitterende gitaarsolo. De pompeuze finale is weer indrukwekkend met koor en blazers. Zo komt er een sterk einde aan het tweede Morsefest dat op de eerste dag teveel leed onder religieuze overkill. Iets waar je bij Neal Morse altijd rekening mee moet houden maar wat, wanneer in goede balans met de het muzikaal gebodene, niet storend hoeft te zijn.

Als extra biedt de registratie van Morsefest 2015 een documentaire met een impressie van de voorbereidingen. Je ziet gesprekken met muzikanten die vertellen hoe ze deze gigantische hoeveelheid van materiaal zich eigen maken en naar welke muziek ze zelf luisteren. Verder een gesprekje over hoe het eten tijdens het touren is met een leuk verhaaltje over ‘stroepwafels’ in The Netherlands. De favoriete hobby van Portnoy: Beatles-liedjes zingen, ditmaal met Phil Keaggy, mag natuurlijk ook niet ontbreken. Tenslotte zie je een aantal persoonlijke verhalen van fans hoe ze in aanraking met de muziek van Neal Morse zijn gekomen. Al met al een aardige sfeerimpressie van dit festival.
Deze omvangrijke release is verkrijgbaar als dubbel blu-ray en als dubbel dvd met vier audio-cd’s.

Math Lemmen
4 CD + 2 DVD:

Blu-Ray: