Van Der Graaf Generator

30 maart 2011, Tivoli De Helling, Utrecht

Locatie
Tivoli De Helling, Utrecht
Hugh Banton: toetsen
Guy Evans: drums
Peter Hammill: zang, gitaar en toetsen
o.a.

Your Time Starts Now

Bunsho

Mr. Sands

All That Before

All Over The Place

Over The Hill

Lemmings

Scorched Earth

Childlike Faith In Childhood's End

Sinds de reünie van 2005 heeft Van der Graaf Generator alweer drie nieuwe platen op zijn naam staan. De beste van de drie is zonder enige twijfel het recent verschenen “A Grounding In Numbers”, die een band laat zien die niet alleen blaakt van het zelfvertrouwen, maar ook voor elkaar krijgt vernieuwend en actueel te klinken. Ik was daarom benieuwd of de drie overgebleven groepsleden – zanger Peter Hammill, toetsenist Hugh Banton en drummer Guy Evans – dat gevoel ook op het podium konden overbrengen.

Het enige Nederlandse concert dit jaar heeft plaatsgevonden in Utrecht. Midden in de stad ligt daar het schattige Tivoli, dat praktisch geheel gevuld was met fans. Ik hoorde accenten uit heel Nederland, maar ik hoorde ook Duits en Engels praten. Mensen van heinde en verre hadden dus hun weg gevonden naar de Utrechtse concertzaal. Opvallend was ook dat de leeftijd redelijk gemiddeld lag. Uiteraard waren het aantal 50-plussers gezien de lange staat van dienst van de groep in de meerderheid, maar er zijn toch veel muziekliefhebbers – waaronder ongetekende – die VdGG pas later in hun carrière hebben ontdekt.

Direct bij aanvang van het concert viel op hoe lekker de huidige samenstelling van VdGG voelt. Het drietal heeft hoegenaamd geen enkele moeite met het vertolken van het over het algemeen bijzonder gecompliceerde materiaal. Hugh Banton steelt in eerste instantie de show door met gemak twee verschillende toetsenpartijen te spelen en onderwijl ook de baspedalen nog te beroeren. Ik had al vernomen en op dvd gezien dat zijn live-verrichtingen ongelooflijk zijn, maar zien is geloven: deze man is briljant. Maar ook het losse, soms haast jazzy drumgeluid van Guy Evans is imposant. Het meest voelt hij zich op zijn gemak als het materiaal een improvisatie-richting opschiet, zoals bij het begin en einde van Lemmings. Dan voelt hij zich als drummer als een vis in het water. Wat niet wil zeggen dat hij met traditioneel drumwerk niet uit de voeten kan. Integendeel: in de vertolking van de langzame opener van “A Grounding In Numbers”, Your Time Starts Now, laat hij horen wel wat te weten van beheersing, opbouw en dramatiek qua drumspel. Blikvanger van VdGG is uiteraard zanger Peter Hammill, die weliswaar een iets meer ondersteunende rol op toetsen en gitaar heeft, maar zijn instrumenten prima beheerst. De meeste aandacht gaat uiteraard uit naar zijn doorleefde, expressieve stem, die bepaald niet iedereen kan hebben. Ik was ook een beetje bang dat hij na zijn hartaanval in 2003 het rustiger aan zou doen. Het is echter soms alsof hij graag in het harnas wilt sterven: de uithalen die hij doet zijn soms onvoorstelbaar voor iemand van iets boven de 60. Alsof hij nog een jonge vent is van 25 zingt hij letterlijk de longen uit zijn lijf. Hoewel hij de afgelopen jaren niet altijd even toonvast is – of eigenlijk, is hij dat ooit geweest – is zijn expressie en het gevoel dat hij in zijn teksten legt van hoge klasse. Met name in de bekende uithalen in Childlike Faith In Childhood’s End en de ruige gedeelten van Scorched Earth maakt hij grote indruk op mij.

Ik merk dat ik nu al drie nummers heb genoemd van VdGG die oorspronkelijk in de jaren ’70 zijn opgenomen, maar dat zijn ook wel de enige drie. Voor de rest bestond de setlist vooral uit materiaal van de laatste twee platen, en eentje (toegift Nutter Alert) van “Present”. Vooral “Trisector” was naar mijn mening iets te nadrukkelijk aanwezig, hoe fantastisch het materiaal ook ten gehore is gebracht. Het zal voor de oudere fan even slikken zijn: naar verhouding weinig oud materiaal. Maar we zullen eraan moeten wennen, want er zal nog wel een plaat verschijnen en een concert komen. Ik zie er nu al naar uit.

Markwin Meeuws

Send this to a friend