De Amerikaanse band Dream Theater mag algemeen bekend worden verondersteld. Al ruim 35 jaar timmert deze band (ook letterlijk) aan de weg van de progmetal. Het kwintet mag zich verheugen in een immense populariteit. Ter illustratie: meer dan een miljoen maandelijkse luisteraars op Spotify, gitaarheld Steve Hackett moet het met minder dan 100.000 luisteraars doen.
Een nieuwe uitgave van Dream Theater maakt dan ook altijd iets los, ook als het life-registratie betreft. En daar hebben we het hier over. Het Theater van de Dromen is niet vies van life cd’s en met “Distant Memories – Live In London” ziet nummer zeven hiervan alweer het licht.
Vorig jaar kwam “Distance Over Time” uit, dat een terugkeer naar de roots betekende: keiharde progmetal met invloeden van Metallica, Rush en Iron Maiden, liet Mario van Os in zijn recensie ons weten. Logisch dat de tour uit 2019, met een uitloop in 2020 in het teken staat van dit album. Het gaat er op “Distant Memories” dan ook stevig aan toe. De start Untethered Angel maakt de (stevige) bedoelingen van de band direct duidelijk, uitmondend in een vurig duel tussen toetsenman Jordan Rudess en gitarist John Petrucci. Hiervan zullen er nog de nodige volgen. Het gezelschap zweept zweept elkaar lekker op in het zeer pittige Fatal Tragedy, dat met alleen zang en pianospel begint.
Maar er is meer aan de hand. Er komen drie schijfjes uit het (cd) doosje die een weergave vormen van twee optredens in het Eventim Apollo theater (aka The Hammersmith Odeon) in London. Bijna twee hiervan zijn gevuld als gevolg van een virus. Corona? Nee, dat legt als ik dit eind 2020 schrijf juist alle concerten stil, maar ik doel op het jubileumvirus dat rondwaart in progland. Het zoveel jarig jubileum van ‘een cd’ moet kennelijk gevierd worden met een tour en een speciale uitgave. Voorbeelden te over, iedereen kent ze en ze betekenen een aardig verdienmodel voor muzikanten in deze niche waar het geld niet bepaald tegen de plinten klotst. DT doet hier gretig aan mee. Twintig jaar geleden brachten zij “Metropolis part 2: Scenes From a Memory” uit, een uit negen scenes opgebouwde concept-cd die indertijd goed werd ontvangen. Een jubileum dus! Scenes krijgt op “Distant Memories” een integrale uitvoering die bijna 2 cd’s in beslag neemt. De titel van de tour en de cd (uiteraard ook als dvd/ BluRay verkrijgbaar) kan nu dan ook goed worden verklaard.
Terug naar het begin. Naast het werk van genoemde cd’s is er nog slechts plaats voor twee ‘buitenbeentjes’, waarvan het tien jaar oude A Nightmare To Rembember het meest in het ook springt. Dit is een emotioneel geladen epic van dik een kwartier, rauw gezongen, met hoogstandjes op toetsen en gitaar. Het is bijna overbodig om te zeggen dat de band een uitstekend optreden laat zien. Hier is een heel goed op elkaar ingespeeld ensemble aan het werk, met een voorbeeldige beheersing van de instrumenten. Mike Mangini op drums heeft een rotsvaste plaats veroverd achter de kit en hij doet zijn illustere voorganger Mike Portnoy vergeten met zijn wervelende en strakke spel. Samen met bassist John Myung vormt hij het cement voor het onverwoestbare bouwwerk dat DT is.
Zanger James Labrie lijkt zich wat in te houden, wat zijn zang ten goede komt. Zijn kenmerkende galm heeft hij niet thuisgelaten en al is hij niet meer de Labrie van vroeger, hij heeft moeite in de hogere regionen, zijn optreden kan de toets der kritiek doorstaan.
Rudess’ spel is virtuoos, net als Petrucci is kan hij razendsnel te keer gaan op de klavieren, maar een subtiel pianostukje is ook aan hem besteed. In enkele gevallen ontaardt het erg veel willen doen in gefriemel. Van een zekere muzikale chaos is zeker sprake in Pale Blue Dot.
Maar de prijspakker van de band is voor mij toch Petrucci die ongelofelijk veel moois uit zijn gitaar weet te halen. De ene na de andere ragfijne solo komt voorbij, soms razendsnel uitgevoerd, maar hij is uiteraard ook een belangrijk deel verantwoordelijk voor de metal-sound van de band.
Na de genoemde epic is het al vroeg tijdens het concert meeblèren geblazen voor het enthousiaste publiek bij Fall Into The Light, gedurende het gevoelige tussenstuk, na een van de mooiste gitaarsolo’s van Petrucci.
De “Scenes” worden door velen tot de hoogtepunten uit het oeuvre van DT gerekend. Het epos is zeer afwisselend en verveelt daarom geen moment. Het begint met een luchtig stukje pianospel van Rudess, waarna de negen delen aaneengesloten worden uitgevoerd. Tijdens de rustige passages zoals op Regression en Through My Words is Labrie op zijn best. Through Her Eyes dat ook in dit rijtje past is een echte ballad met prachtig melodieus spel van Petrucci, begeleid met pianospel. We raken in Oosterse sferen bij de uitvoering van Home, Rudess en Petrucci wijzen ons afwisselend de weg naar de oriënt in dit verder stevige nummer.
De heren willen nog wel eens doorslaan in het componeren van ingewikkelde muziek. The Dance Of Eternity is hier een heel goed voorbeeld van. Het lijkt op interessantdoenerij om zoveel mogelijk variatie in ritme en toonhoogte in een zo hoog mogelijk tempo te willen spelen. Ik kan me er iets bij voorstellen dat de nodige mensen bij zo’n nummer afhaken. Het lichtjes-maken-met-de-telefoon-moment ontbreekt ook niet, zeker als Labrie het publiek hier nadrukkelijk toe uitnodigt op The Spirit Carries On, met weer zalig spel van Petrucci. Tijdens de finale (Finally Free) mag Mangini even laten zien wat hij qua stokbehandeling allemaal in huis heeft. At Wit’s End is, vol vuur uitgevoerd, maar met ook een moment van grote ingetogenheid, een waardige afsluiter van dit uitstekende concert.
Ik behoorde eigenlijk nooit zo tot het kamp van Dream Theater, ik deed het af als ‘gewoon erg harde muziek’, maar na het intensief beluisteren van deze slordige 2 ½ uur durende portie uitstekende afwisselende live muziek van deze band in topvorm begin ik er zowaar toch een klein beetje verliefd op te raken. Het vakmanschap, de veelzijdigheid, de afwisseling en de spelvreugde die van het podium afspatten spreken me erg aan en doen me beseffen dat het bijwonen van de concert van Dream Theater een geweldige en intensieve belevenis is.