Het twaalfde album van Dream Theater is simpelweg “Dream Theater” genoemd. Gebrek aan creativiteit, terug naar de oorsprong van de band of – zoals de band zelf aangeeft – een nieuwe start voor de band. Was het album “A Dramatic Turn Of Events” nog een afsluiting van een periode – waarbij ze afscheid namen van Mike Portnoy – dit album heeft de blik vooruit gericht. Een nieuw begin, maar met behoud van de opgebouwde eigen stijl en geluid. De richting is steviger, meer theatraal en complex, maar op sommige stukken ook veel toegankelijker. Net als het titelloze album van Metallica, zou dit ook voor Dream Theater de doorbraak kunnen zijn voor het grote publiek.
De opener van het album False Awakening Suite is meteen recht voor z’n raap. De orkestrale opening – die veel weg heeft van Epica – is majestueus. Het symfonische karakter met een compleet orkest (dat Jordan Rudess waarschijnlijk uit zijn vele keyboardspeeltjes vandaan tovert), meeslepende drums en ‘gesynthesizde’ samenzang, zorgen voor een perfecte opening. Dit zal het tijdens live-optreden ook goed doen. Het tweede deel Night Terrors van deze openingssuite is filmisch en het derde deel is weer theatraal en symfonisch.
Na deze opening knalt The Enemy Inside er direct keihard achteraan. Op deze eerste single van het album laat John Petrucci horen de snellere aanslagen nog aan te kunnen. De supersnelle drumkanonnades van Mike Mangini geven dit nummer extra bombast en dynamiek. De heavy metal kant van Dream Theater is weer duidelijk aanwezig. Hun oorspronkelijke invloeden van metalbands, zoals de hierboven reeds genoemde Metallica, zijn weer hoorbaar, iets wat in de vorige albums toch wat minder naar voren kwam.
Op dit album wordt dus een nieuwe start gemaakt en wordt niet meer getreurd om vertrokken bandleden. De huidige bezetting staat als een huis, waarin nu ook het nieuwste lid Mike Mangini zijn inbreng mag doen. Was hij op “A Dramatic Turn Of Events” nog een welbedoelde kloon van Mike Portnoy, nu is zijn eigen stijl te beluisteren. En wat is die man een snelheidsmonster. De riffs, het tempo, de ritmiek en de dynamiek knallen uit je speakers.
Het meest opvallende en voorlopig mijn favoriet is het instrumentale Enigma Machine. Dit nummer combineert alle talenten die de band heeft in zes minuten. Verschillende tempo- en toonwisselingen, gave rustige gitaarsolo’s en snoeiharde shredding gitaargeluiden, keyboards solo’s uit het diverse instrumentarium van Rudess, zware en gevoelige bassolo’s aangevuld met de hierboven aangehaalde drumkwaliteiten van Mangini. Instrumentaal staat deze band als een huis. Het nummer Ytse Jam dat 25 jaar trouwe dienst heeft bewezen, heeft zijn opvolger gevonden. WAUW wat een nummer!
Een andere band die altijd al van grote invloed is geweest voor Dream Theater is Rush. De opening van Surrender To Reason kan dan ook gezien worden als een hommage aan dit Canadees drietal. Het gehele nummer ademt de touch van Rush, maar Dream Theater geeft hier wel zijn eigen invulling aan. In het middenstuk mag Petrucci nog een van zijn mooiste solo’s weggeven.
Het laatste nummer van het album is weer een epic geworden. Illumination Theory is met ruim 22 minuten niet het langste nummer dat de heren ooit gemaakt hebben, maar we moeten toch terug naar “Octavarium” voor een langer nummer. Het nummer is verdeeld in vijf hoofdstukken en heeft een afsluitende reprise. Paradoxe De La Lumière Noire opent het nummer op instrumentale wijze. Het symfonische en orkestrale karakter van het gehele album wordt hier nog eens benadrukt. Live, Die, Kill is vervolgens een meer oldschool hardrock onderdeel, terwijl The Embracing Circle een geheel nieuwe kant van Dream Theater laat zien. Een ambient stuk, met rustige passages, synthesizer en orkestrale composities; een soundtrack met rustgevende soundscapes. Een prachtige onderbreking van dit heftige monsterstuk. Op The Pursuit Of Truth excelleert Dream Theater weer. Met name het sterke instrumentale deel – waar toetsen, drums en gitaren elkaar uitdagen – zetten een uitbundige band neer. Surrender, Trust & Passion vormt tenslotte een waardige afsluiter, waar op meeslepende wijze het nummer wordt uitgerekt en met een geweldige gitaarsolo wordt beëindigd. Na een korte stilte sluit gevoelige pianomuziek het nummer en het album af.
Als je bovenstaande zo leest, zou je kunnen denken dat Illumination Theory een samenvoeging van vijf verschillende nummers is. En ik moet toegeven dat bij een eerste beluistering dit ook zo overkomt. Maar zoals zo vaak bij een Dream Theater nummer, hebben ze hier toch op een geniale wijze een verbinding weten te bewerkstelligen – een muzikale rode draad die er één geheel van maakt. Thematisch is het ook duidelijk een geheel en het past overigens heel goed in het overall thema van het complete album. Dream Theater heeft wel vaker theologische onderwerpen in zijn muziek en in deze epos worden belangrijke levensvragen gesteld en aan het eind lijkt er een antwoord te komen: ‘When you surrender to the light, You can face the darkest days‘.
Dream Theater heeft met dit gelijknamige album wederom een vakkundig visitekaartje afgegeven. Het verleden is vergeten en men kan door met de toekomst. Een herboren band laat horen dat ze nog steeds van grote klasse zijn. Met “Dream Theater” laat de band een progressiever, steviger en symfonischer geluid horen dat enerzijds teruggrijpt op hun beginjaren maar anderzijds ook nieuwe stromingen omarmt. Jammer genoeg heb ik dit album slechts één week kunnen beluisteren via een stream en dus heeft het album nog niet voldoende kunnen rijpen. Elk Dream Theater album heeft even tijd nodig om uiting te geven aan zijn volle luistergenot. Dat dit album nog zal groeien… daar ben ik van overtuigd.
Mario van Os