Er komt een tijd dat elke band zijn episch album wil maken. Het album dat uitstijgt boven alle andere albums en grootser opgezet is dan wat ze ooit gedaan hebben. Denk aan “The Wall” van Pink Floyd, “2112” van Rush, “Tommy” van The Who, “Operation:Mindcrime” van Queensrÿche en “The Lamb Lies Down On Broadway” van Genesis. Dream Theater heeft nu zijn “The Astonishing”.
Het album opent met de industriële computergeluiden van de NOMACS (Noise Machines). Deze lawaaimachines zijn in het jaar 2285 de enige vorm van muziek die door het groot noordelijk rijk (Great Northern Empire of the Americas) wordt toegestaan. In Ravenskill leeft echter een man – Gabriel genaamd – die zelf muziek kan maken. In ruim twee uur en tien minuten wordt het gehele verhaal bezongen, maar voor deze review gaat het te ver om het hele concept te ontrafelen. De overeenkomsten met de conceptlijn van de eerder genoemde “2112” zijn herkenbaar aanwezig. Echter, John Petrucci, de bedenker en schrijver van het concept, heeft het verhaal verder uitgesponnen en heeft zich laten inspireren door hedendaagse fantasieseries als “Game Of Thrones” en de science fiction reeks “Star Wars”.
Het kost veel moed en lef om na dertig jaar het geëffende pad te verlaten en waarschijnlijk de meest progressieve move te maken in hun carriëre. Het album klinkt gewoon anders met een compleet filharmonisch orkest, gevoelige emotionele rock, stevige momenten, operazang, jazzy composities, merkwaardige instrumentale trucjes en zelfs een doedelzak. Verwacht niet te veel ingewikkelde synthesizer structuren, maar wel heerlijke orkestraties en geweldige gitaarsolo’s. Deze progressieve houding levert een schitterend album op dat vriend en vijand zal verrassen.
Het album klinkt natuurlijk niet helemaal anders en het blijft een duidelijk herkenbaar Dream Theater album. Met name met hun vorige dubbel album “Six Degrees Of Inner Turbulence” zijn vergelijkingen te trekken, maar ook is duidelijk de voortzetting van de lijn te horen die met hun laatste album “Dream Theater” is ingezet. Luister nog maar eens naar de opening False Awakening Suite op dat album, het orkestrale en symfonische karakter van dat nummer ademt eenzelfde sfeer als dit album. De elektronische begintonen zouden zo afkomstig kunnen zijn uit een NOMAC. Achteraf gezien zou het mij dus niet verbazen als het orkestrale van dat nummer ook door het Praag Philharmonic Orchestra is gespeeld.
Wat kun je nu verwachten van dit album? Voor mij was de WOW factor al direct vanaf de eerste beluistering aanwezig. Normaal heeft een DT album enige luisterbeurten nodig en inderdaad voorlopig blijft dit album groeien. Het album is zeker geen verzameling van liedjes, maar een aaneengesloten aantal nummers dat tezamen één compleet geheel vormt. Een echte rockopera met meerdere karakters en plaatsen van handeling. Het ‘dystopian’ karakter, dat Arjen Lucassen ook zo graag gebruikt voor zijn rockopera’s, heeft Petrucci verwerkt in dit meesterwerk. Het album bevat 34 verschillende nummers met een gemiddelde lengte van vier minuten (kortste stuk is 28 seconden en het langste ‘slechts’ 7:41), maar de nummers lopen moeiteloos in elkaar door, er worden verbindingen gemaakt via futuristische korte NOMACS geluiden en is er ruimte genoeg voor verschillende solo’s en uitbarstingen. Een song- en tekstgedreven album, maar met voldoende instrumentale stukken waarin de muzikanten zich helemaal kunnen uitleven. Een uniek werk dat zich kan meten met een klassieker als “Jesus Christ Superstar” van Andrew Lloyd Webber, maar ook even grotesk is als de muziek van Ennio Morricone. En natuurlijk denken we meteen aan de rockopera’s van Ayreon. Niet zo vreemd natuurlijk omdat zanger James LaBrie ooit meedeed met het album “The Human Equation”. Maar denk ook aan het werk van Clive Nolan, zoals “Jabberwocky”, “She” of “Alchemy”.
The Gift Of Music is het eerste nummer dat werd vrijgegeven van het album via You Tube. Een energiek en bombastisch nummer dat ook het kenmerkende geluid van de band neerzet. Als single zeker een kanshebber en met de lengte van vier minuten zijn er ook mogelijkheden voor radio airplay. A Better Life begint met een sample van een marcherend bataljon en introduceert ons in de Ravenskill Rebel Militia. Een hartverscheurend en emotioneel nummer met gevoelige episodes en heavy uitbarstingen. Lord Nafaryus brengt de verhaallijn weer dichterbij en hier treedt het “Alchemy” gevoel op, het verhaal moet verteld worden, ondersteund door muziek. Overigens horen we hier een prachtige Steinway piano en elders bespeelt Jordan Rudess ook nog een Hammond B3-orgel. In Three Days wordt duidelijk een knipoog gegeven naar King Herod’s Song uit de eerder genoemde “Jesus Christ Superstar”, luister alleen maar naar het muzikale eindstuk. The Hovering Sojourn brengt ons weer terug naar het andere deel van de kaart, waarna met Brother, Can You Hear Me misschien wel het meest toegankelijke Dream Theater nummer wordt neergezet.
Het gaat te ver om alle nummers te bespreken, maar de energie en verscheidenheid van de nummers zijn schitterend. Soms stevig (Moment Of Betrayal), dan weer rustig (Ravenskill), akoestische gitaar (A Life Left Behind), emotioneel (Chosen, The X Aspect), theatraal (A Tempting Offer), symfonisch (The Road To Revolution) en bombastisch (A New Beginning). Muzikaal zit dit album ook goed in elkaar. We mogen veelvuldig genieten van de heerlijke gitaarsolo’s van Petrucci, het toetsenwerk van Rudess, zware bassolo’s van Myung en het stevige drumwerk van Mangini.
Natuurlijk is er ook een aantal minpuntjes te noemen over dit album. Persoonlijk vind ik het erg jammer dat alle karakters worden gezongen door James LaBrie. De zang van LaBrie heeft me nooit kunnen bekoren, maar bij een dergelijk experiment is het noodzakelijk om de verschillende karakters ook te kunnen onderscheiden. Zo zijn er acht hoofdkarakters, waarvan drie vrouwelijke, de verteller en diverse koren. Fayhte – de dochter van Nafaryus en princess of G.N.E.A. – is toch duidelijk een vrouw waar de stem van LaBrie echt niet bij past. Als bij het nummer Act Of Faythe, dat overigens heerlijk orkestraal begint, Faythe haar liefde voor muziek bezingt, horen we dus een mannenstem. Ik had wel een paar dames gekend, die deze rol met plezier en duizend keer beter hadden ingevuld. En als in het slotstuk The Astonishing de verschillende rollen nogmaals voorbij komen klinkt alles eentonig en zit LaBrie er toch wel een paar keer flink naast. Eigenlijk wordt elke karakter op een zelfde wijze bezongen en dat is toch wel heel erg jammer.
Naast de zang kent dit album nog wel een aantal bedenkelijke aspecten. Hier en daar zijn de deuntjes en melodieën over de top en doet het geheel soms denken aan een Disney musical. Het kerstmisdeuntje aan het eind van Begin Again gaat ook mij te ver. En de slottekst van het album ‘And we’ll live once more Eternally In harmony Our lives will be Astonishing Again‘ is wel een heel erg happy ending.
Naast deze paar opmerkingen hebben we hier toch te maken met een uitzonderlijk goed album. Een gewaagd album waarbij enkele oudgediende fans het voor gezien zullen houden, maar over het algemeen zal dit album de band toch de waardering opleveren die het verdient. Met deze ruim twee uur durende rockopera heeft men het album gemaakt dat ver boven de rest uitsteekt. Het door Petrucci geschreven stuk kan zich zonder meer meten met de albums genoemd in de eerste paragraaf. De gewone sterveling zal het album aanschaffen dat onder andere via onderstaande buttons te koop is, maar mocht je nog wat extra geld over hebben, overweeg dan om de “Ultimate Astonishing Box Bundle” aan te schaffen. Voor ruim 250 euro heb je dan een cadeau voor de ultieme ervaring. Denk in dat geval dan ook even aan uw recensent :-)
Mario van Os