Twee jaar geleden werden we voor het eerst verwend met het nieuwe soloproject van Erlend Aastad Viken, de zanger en belangrijkste composer van de Noorse band Soup. Als Progwereld waren we er jaren geleden al vroeg bij, bij de ontdekking van die band en dat resulteerde bijna in een vanzelfsprekendheid dat wij het solowerk van Viken ook zouden bespreken. En zo geschiedde. Echter, wat we voorafgaand aan de release niet wisten, was dat Giant Sky wel heel spectaculair zou uitpakken met het debuutalbum.
Collega Fred Nieuwesteeg is in essentie vooral een liefhebber van Italiaanse prog en daar maakt hij bepaald geen geheim van. Je krijgt Fred dus niet heel snel enthousiast met materiaal afkomstig uit de Scandinavische landen, maar dat was in het geval van Giant Sky’s debuut wel anders. Zijn enthousiasme stak hij niet onder stoelen of banken, blijkt uit zijn recensie. Hoewel het niet op de nummer 1 positie in zijn eindlijst van 2021 belandde, stond het wel in zijn top tien.
Twee jaar later komt Viken met het vervolg op het debuut en muzikaal is dit geheel in stijl met de eerste plaat. In eerste instantie was de opzet om twee aparte albums uit te brengen, waarvoor het materiaal feitelijk al een flinke tijd op de plank lag. Toen het maakproces was afgerond was Viken volgens zeggen volledig uitgeput en beloofde hij zichzelf nooit meer een plaat te maken, zoveel energie had het gekost. Hij kreeg na verloop van tijd toch weer zijn kracht terug en besloot om het materiaal dat hij had liggen uit te brengen op één album, met een speelduur van een kleine zeventig minuten. Voor de productie van deze plaat kreeg Giant Sky financiële ondersteuning van Trondheim Kommune, een speciaal ingesteld cultureel fonds van de gemeente Trondheim.
Om de stijl van Giant Sky te omschrijven kun je spreken van een zekere uniciteit, die ik nog niet vaak heb ontdekt bij een andere band. Ik daag een ieder dan ook uit om een goede vergelijkende match met een andere band te maken, ik zal de suggesties zeker checken en vergelijken. Ik vermoed dat het moeilijk gaat worden, want Giant Sky verweeft verschillende stromingen. Misschien komt een vergelijk met Electric Light Orchestra nog wel het meest in de buurt. In de muziek van Giant Sky vind je elektronica, aangevuld met veelzijdig toetsenspel, vioolklanken, dwarsfluit, kerkorgel en allerhande percussie, maar ook singer-songwritermateriaal in het gevoelige Birds With Borders. Tegelijkertijd bevat de muziek imposante geluidsmuren (I Am The Night), waardoor je zowat omvergeblazen wordt. Die geluidsmuren waren nog niet zo te vinden op het debuut. Dat element zorgt ervoor dat er weer een connectie is met Soup en daarmee sluit de cirkel voor de muzikant Erlend Viken.
De fascinerende spanning die Viken weet te creëren binnen songs is…geniaal te noemen. Luister bijvoorbeeld naar Speak Through Walls. Het begint als experimentele pop, maar ontpopt zich gedurende zes minuten tot een eendimensionale sound, waarin alles verpakt zit en die vooral melancholie uitstraalt. In de track hoor je drie zangers (Viken zelf, Charlotte Stav en Hanne Mjøen), prachtige dwarsfluit, piano en viool. De track vertegenwoordigt het gevoel alsof je naar de beelden van een half vergane 8 mm smalfilm kijkt: zeldzaam prachtig en sfeerbepalend! Daarnaast blijft de muziek vooral ook filmisch, King In Yellow is een juweeltje voor de filmindustrie, maar kenmerkt zich ook weer door een fantastische gitaarsolo die rechtstreeks uit de jaren zeventig gerukt lijkt; als een tijdloos, of geïntegreerd Led Zeppelin-nummer.
Over het algemeen is de muziek op “Giant Sky 2” in essentie niet significant anders, maar er staan een paar opmerkelijk creatieve nummers op, die indruk maken, en in mijn ogen innovatief zijn. Dan hebben we het bijvoorbeeld over Tables Turn, dat in het laatste gedeelte herkenbare Giant Sky-trekjes heeft, maar vooral aan het begin alternatief klinkt. In het midden is een kakofonie van geluiden en hoog ingezette zang te horen. Het schuurt langs postrock, het schuurt langs elektronica, maar exceptioneel is het zeker.
Ook de tweede plaat van Giant Sky maakt duidelijk dat de muziek het beste gedijt onder één aaneengesloten luisterbeurt. Voor het maximale effect van begin tot eind luisteren en…genieten, je mee laten voeren over een rivier van melancholie en herinneringen. Zoals Fred al schreef in zijn recensie, de muziek van Erlend Aastad Viken heeft een hallucinerende werking. Onderhuids gebeurt er veel, je hebt meerdere luisterbeurten nodig om alle lagen te ontdekken. Doe het gewoon. Het zal je goed doen. Op de valreep een van de hoogtepunten van het jaar 2023.