Bush, KateAlbum

Wat is het leven toch mooi en wonderlijk: zo moet je twaalf jaar wachten op een nieuwe plaat van Kate Bush, zo heb je er twee in één jaar! Na “Director’s Cut”, een half geslaagde poging om oud materiaal nieuw leven in te blazen, is hier dan toch een dik uur nieuw materiaal. Vlag uit! Optocht met fanfare! Gebak voor iedereen! Toch zal Kate met dit nieuwe album niet overal de handen op elkaar krijgen. “50 Words For Snow” is een hoop werk, niet alleen om te maken, maar ook voor de luisteraar.

Eerst even dit: de vrienden van EMI waren zo lief om de plaat voor Progwereld streaming benaderbaar te maken, maar die website werkte niet op mac-computers. Ik heb deze plaat dus niet zo vaak gedraaid als ik normaal gesproken gewend ben te doen en het geluid kwam tot mij via heel behoorlijke pc-speakertjes, maar dat zijn toch niet de ideale omstandigheden. Ik vermeld dit maar even, want het zal mijn waarneming ongetwijfeld gekleurd hebben.

Ter zake: “50 Words For Snow” is een winteralbum. Sneeuw is het overheersende thema, maar de plaat klinkt ook koud: de wind giert, de kraaien kraaien. Ook op andere fronten zijn er overeenkomsten. Tenminste de eerste drie stukken, bijna de helft van de plaat, lijken samen één verhaal te vertellen. De teksten zijn, zoals altijd bij Kate Bush, literair en voor meerdere interpretaties vatbaar. De snowflake uit Snowflake lijkt me vooral letterlijk een sneeuwvlokje, dat al vallende de winterse wereld beschrijft en hoopt dat het opgevangen zal worden. Saillante details: een sneeuwvlok die opgevangen wordt, smelt. De redding is daarmee meteen de bedreiging. Mooi gevonden van Kate. Maar er is nog een laag: de zinnen van de sneeuwvlok worden gezongen door Albert McIntosh, volgens mij ‘lovely Bertie’, Kate’s eigen zoon. En dan gaat het liedje ineens over de zorgzame moeder die haar kind loslaat en tegelijk altijd zal beschermen.

In Lake Tahoe is Snowflake ineens een hondje, dat droomt over zijn bazin, die ooit in het genoemde meer verdronk en alleen in zijn dromen weer tot leven komt. Dat thema gaat nog wat verder in Misty, waar een vrouw droomt van een wilde nacht met de sneeuwpop die in de tuin staat. Als ze wakker wordt ligt het bed vol ijswater en dooie takken. Erg mooi.

En zo sneeuwt de plaat maar door: Wild Man gaat over de verschrikkelijke sneeuwman, Snowed In At Wheeler Street gaat over geliefden die elkaar op belangrijke momenten in de geschiedenis steeds even ontmoeten en dan weer kwijt raken, de laatste keer in een ingesneeuwd huis in die straat. De betekenis daarvan heb ik nog niet kunnen achterhalen en Kate, zo blijkt uit het interview in Oor, wil het niet zeggen. 50 Words For Snow doet letterlijk wat de titel al belooft: het noemt 50 woorden voor sneeuw, waaronder de vertaling in het Klingon. Alleen afsluiter Among Angels heeft niks met sneeuw te maken, maar sluit toch goed aan bij de winterse sfeer.

Muzikaal is “50 Words For Snow” ook een flinke kluif. Zeven lange nummers die de draad oppikken die Kate op “Director’s Cut” al aangaf met This Woman’s Work en Moments Of Pleasure: langgerekte stukken die me vooral doen denken aan Talk Talk ten tijde van “Laughing Stock”: trage, vooral akoestische nummers die zich niet per se laten opdelen in de traditionele couplet/refrein stukjes. Misty bijvoorbeeld bestaat uit een langzaam, jazzy ritme met zorgvuldig geplaatste pianoakkoorden en gekwelde zang die geen specifiek liedje lijkt te willen benadrukken. Het klinkt prachtig, maar ook een beetje structuurloos. Datzelfde geldt voor Snowed In At Wheeler Street, een duet met Elton John, dat een beetje doorkabbelt, geen climax bereikt, ondanks het vreselijke lot dat de geliefden treft.

Het titelnummer gaat wat mij betreft zelfs een beetje te ver: 50 andere woorden voor sneeuw, opgelepeld door acteur Stephen Fry, aangemoedigd door Kate. Al bij de eerste paar woorden weet je: dit gaat een eeuwigheid duren! 20 Woorden voor sneeuw had ik ook al goed gevonden, hoor. Ook single Wild Man heeft die dikke zeven minuten niet nodig om de essentie van het liedje te laten horen en is dus eigenlijk te lang.

“50 Words For Snow” is al met al een eigenaardige plaat geworden. De eerste helft kan zich zonder meer meten met “Hounds Of Love”, Kate’s absolute meesterwerk uit 1985. Bij de tweede helft had ik moeite de aandacht erbij te houden, ondanks de ronduit schitterende afsluiter. Er gebeurt net iets te weinig in die lange nummers en als liedjes zijn ze niet heel pakkend. Ongetwijfeld hebben de minder dan ideale omstandigheden waaronder ik de plaat moest beluisteren hiermee te maken, net als de tijdsdruk. Ik verwacht dat ook dit weer een plaat is die je heel veel, heel vaak moet draaien. En verder is dit niet meer de Kate van “The Dreaming”: de akoestische piano speelt een hoofdrol en daarmee benadert de muziek meer het werk van Eric Satie dan van Peter Gabriel. Daar moet je van houden. Ik vind “50 Words For Snow” een erg mooie plaat, denk ik, maar ik moet er wel reuze aan wennen.

Erik Groeneweg