KayakConcert

Foto’s: Eus Driessen (Poppodium Boerderij)

Op zaterdag 23 april doet Kayak voor de laatste keer de Boerderij in Zoetermeer aan, de tournee betekent het afscheid van de Europese zalen voor de band, het thema luidt niet voor niets ‘Kayak Farewell Tour 2022’.

De show is onderdeel van een tournee door Nederland en een aantal Europese landen zoals Duitsland, België, Denemarken, Zweden en Noorwegen, de optredens in het Verenigd Koninkrijk werden helaas afgelast. Het is de laatste keer dat de band, die bijna vijftig jaar geleden werd opgericht, op tournee gaat. Toetsenist/bandleider Ton Scherpenzeel gaf als toelichting: “Aan elke reis, hoe prachtig ook, komt een keer een eind. De rest van de band had nog best door willen gaan, en het spelen zelf vind ik ook nog altijd erg leuk. Maar er komt ontzettend veel (en steeds meer) bij kijken voor bands zoals wij om zo’n tour tot een goed einde te brengen en ik voel bij mezelf dat de rek er een beetje uit is. En hoe jammer ook, ik wil liever te vroeg stoppen dan te lang doorgaan.”

Een lofwaardig streven, stoppen op je hoogtepunt. Maar wel een beetje jammer, kijkend naar wat de band op zaterdagavond in Zoetermeer presteerde.

Maarten Goossensen:
Ik keek er enorm naar uit om voorprogramma Lesoir live te gaan ervaren. Deze band ontwikkelt zich met reuzenstappen en weet met een enorme dosis creativiteit altijd weer te verrassen. Neem hun laatste EP “Babel” met fenomenale bijpassende film. Ze stonden deze avond niet voor een eenvoudige taak, want om hun muziek op waarde te kunnen schatten moet je het vaak horen. Dit publiek moest direct overtuigd worden. Het vijftal slaagde daar goed in, maar je merkte wel dat het publiek even moest wennen aan hun stijl. Maartje Meessen klinkt live geweldig en dan speelt ze ook nog dwarsfluit en toetsen. Ook gitariste Eleën Bartholomeus beschikt over een mooie stem.

Ik had stiekem gehoopt op een integrale uitvoering van Babel, maar we moesten het doen met een klein, maar sterk stukje van dit epos. Het instrumentale Dystopia was een mooi hoogtepunt. De Pink Floyd invloeden en het sterke gitaarspel van Ingo Dasssen zorgde voor (h)erkenning in het publiek en een verdiend applause.

Alex Driessen:
Omstreeks kwart over negen betreden de heren van Kayak het podium in Zoetermeer. Openingsnummer Traitor’s Gate komt van het laatste studio album en kan de zaal nog niet helemaal in vuur en vlam zetten. Dat wordt al anders bij tweede nummer Somebody, het feest kan beginnen. La Peregrina is de mini prog opera van het uitstekende “Seventeen” uit 2018 en een prima showcase voor de heren muzikanten om hun niet geringe kwaliteiten te demonstreren. Daarna krijgt gitarist Marcel Singor vier minuten lang de spotlights op zich voor een vlekkeloze vertolking van het instrumentale Kaja. De virtuoze snaren plukker is jarig vandaag, het ‘Lang zal hij leven’ wordt uit volle borst door de zaal meegezongen voor de inwoner van Zoetermeer.

Voor Daphne neemt Bart Schwertmann de zang weer op zich terwijl het uit 1973 daterende Mammoth een soort van heavy metal versie meekrijgt. Geen draaiorgelgeluid ditmaal maar wel twee bassisten, Singor doet de solozang.  Still My Heart Cries for You wordt opgedragen aan de in 2009 overleden drummer/componist Pim Koopman, een mooie geste. Geen akoestische maar een elektrisch versie van Seagull deze keer, door de gitaar van Singor klinkt het meer als een soort van country nummer, Alibi is een snelle recht-toe-recht-aan rocker. Is Said No Word werkelijk uit 1965? Nee, een vergissing van tien jaar door spreekstalmeester Schwertmann, zo oud is de band nou ook weer niet. Irene is een instrumentale oase van rust na het geweld van de voorganger.

Dan is het de beurt aan de titelsong van ‘Spetters’, de cultfilm uit 1980 van Paul Verhoeven. Wederom instrumentaal, maar dan heel anders: kort maar hevig. Fijn gitaar duet tussen alleskunner Schwertmann en Singor. A Million Years is een melodieuze ballade met fretloze bas en emotievolle zang, heel anders dan het recente Waiting, een tegendraads, funky nummer met Marcel Singor als solo zanger. Out of This World is de titelsong van het meest recente album van de band. Heavy progpop, typisch Kayak, met machtige klappen van Hans Eijkenaar en een kort fragment uit Chance for a Lifetime.

Het magische Merlin is als altijd een schitterend hoogtepunt tijdens Kayak shows, dat is deze keer niet anders. Van datzelfde album over de legendarische tovenaar komt Niniane, met meesterlijk intro en dito middenstuk van Kayak’s eigen (toetsen)tovenaar, maestro Ton Scherpenzeel. Hoog uit torend boven zijn collega muzikanten, het geheel minzaam overziend, strooiend  met fraaie soli en niet onverdienstelijke achtergrondzang. Zijn Roland Fantom G8 vertoonde nog wel wat kuren, vooral de pianopartijen klonken vreemd en blikkerig.

In Starlight Dancer hoeft powerhouse drummer Hans Eijkenaar zich bepaald niet in te houden, dit is Kayak in optima forma. Na de luttele seconden tijdens Out Of This World nu een volledige versie van Chance for a Lifetime, de drums van Eijkenaar klinken als kanonskogels. Het spijt me: het blijft toch wel een tikkeltje wennen aan het feit dat dit nummer niet door Edwin Reekers wordt gezongen maar Schwertmann kwijt zich prima van zijn taak tijdens het afsluitende Ruthless Queen. Het vijftal ontvangt een ovationeel applaus van de aanwezigen, het optreden is niet helemaal uitverkocht maar er is desondanks sprake van een prima opkomst.

Bart Schwertmann’s podiumpresentatie is energiek en sympathiek tegelijkertijd, hij straalt enthousiasme en blijdschap uit, dat slaat duidelijk over naar het publiek. Als Edward Reekers de Jon Anderson is dan is Schwertmann toch zeker de David Coverdale van de band. En dat past beter bij het huidige geluid van Kayak, steviger dan ooit.

Kristoffer Gildenlow is de GVR,  op gefrette en fretloze vijf-snarige bas, als altijd onopvallend opvallend. Drummer Hans Eijkenaar is het hele optreden veroordeeld tot een verblijf in zijn plexiglas vissenkom. Dat belet hem niet om met uitstekend drumwerk zijn voorgangers naar de vergetelheid te spelen. Net als drie jaar geleden steelt gitarist Marcel Singor regelmatig de show. Wat een geweldenaar is dat, foutloos door het toch relatief complexe materiaal. Zijn talent was ook al opgevallen bij Fish die hem vroeg om John Mitchell te vervangen voor de helaas afgelaste afscheidstour van de Schot.

Eén kanttekening: één uur en drie kwartier inclusief toegift zuivere speeltijd, dat is toch wel wat aan de magere kant voor een band die ruim 50 jaar bestaat en daarin 18 studioalbums heeft uitgebracht. Me dunkt dat het niet schort aan een tekort aan materiaal. Helaas geen See See The Sun, Lyrics, Phantom of the Night of Close To The Fire.

Het geluid was HARD deze avond, dat kan met mijn positie links voor de PA te maken hebben. Ik heb het er graag voor over gehad, die tijdelijke doofheid. Dit was een uitstekend en energiek optreden van een professionele en goed ingespeelde band, ook al was dit pas het tweede optreden van de afscheidstournee. De huidige bezetting lijkt wel het meest geschikt voor de muziek die Kayak nu maakt: meer rock, minder prog, maar meer ballen. Wel ironisch; heeft de band eindelijk zijn definitieve vorm gekregen, stoppen ze ermee. Maar het is niet anders, het slotakkoord mocht er zijn. Een uitstekend optreden van Kayak, gaat dat zien, het is je laatste kans om één van Nederlands meest invloedrijke progressieve rock bands live aan het werk te zien.