Waters, RogerAlbum

“What if we re-record dark side? He’s gone mad” – Roger Waters, 2023

Roger Waters, de bassist, zanger en songwriter. Tegenwoordig vooral bekend van zijn opmerkelijke politieke gedachtegoed en zijn pogingen om de nalatenschap van Pink Floyd naar zich toe te trekken. Mijn gevoelens rondom de man heb ik al eens omschreven in mijn recensie van het livealbum van “Nick Mason’s Saucerful of Secrets“, dus dat nu even terzijde.

Roger Waters is namelijk ook een spil van een groter fenomeen; dat van de muziekcultuur van de naoorlogse geboortegolf. Opgroeien met Elvis op de radio. Je moeten meten met The Beatles. Zijn eigen muzikale leven gaat langs de zorgeloze psychedelische pop, langs de popmuziek van de fantasie (progressief), de beschouwelijke popmuziek (waar “The Dark Side of the Moon” toe behoort), naar de gepolitiseerde protestpop (“Animals”) tot de grauwe pop van de vroege jaren 80 (“The Wall”). De boomers wilden de wereld verbeteren. Eerst met het vrolijke, goede voorbeeld. Daarna met protesten. Daarna door zich te voegen bij de intellectuele elites. Daarna deelde de generatie zich in twee groepen: de nihilisten en de laatbloei-kapitalisten.

Ondertussen, anno 2023, gelden de boomers in de ogen van veel mensen onder de 35 als de verwende generatie. Ze praten hardop door de film heen in de bioscoop. Ze zorgen er met hun auto’s voor dat jij in dat krappe plekje ertussen moet parkeren en je je uit je eigen portiek moet wurmen. Ze wonen in koopwoningen en hebben er twee ton mee verdiend. Met ergens wonen. Ze denken nog steeds dat dertigers dat ook kunnen, een huis bezitten. Jonge mensen horen het openbare beklag van boomers aan met veel weerzin. Maar goed, ze hadden toch zulke verdomd goede muziek. Overigens ook dat wrijven ze er graag nog even in.

Nu zijn de boomers boos op Roger Waters. Hij heeft hun heilige graal van de pop opnieuw opgenomen. Het is jammer, want The Dark Side Of the Moon Redux is precies de spiegel die de boomers goed kunnen gebruiken. De klank van het licht dat uitdooft. Van het oude gelijk dat nog maar eens zonder enig gevoel van decorum herhaald wordt. Van het cynisme. Money heeft niets uitgehaald. Us and Them? We zijn geen steek verder.

Roger Waters heeft van The Dark Side een soort luisterboek gemaakt met een achterover hangende backingtrack die sterk leunt op de herkenbaarheid van het origineel. Wat instrumentaal was, is nu voorzien van gesproken teksten. Wat niet-Waters was, zoals de gitaarsolo’s van David Gilmour, is verdwenen. The Dark Side was helder, ruimtelijk en bevrijdend. Redux is klein, intiem, donker en latenight, met een focus op de overigens zeer fraaie onderlaag van de mix. De overvloed aan strijkpartijen, die soms oriëntaalse invloeden hebben, is trouwens prachtig. Een sterke bijdrage aan de melancholie, zoals bijvoorbeeld hoorbaar is in Us and Them.

On The Run is een spannend hoorspel geworden. Breathe is verstikkend traag en die baritonstem van Waters is best even wennen in het begin. De vergelijking met wijlen Leonard Cohen is op zijn plaats. Toch is het ook deze lage, grommende stem van Waters die het album een bezwerende aanwezigheid geeft in je huiskamer. Je gaat er wel van naar de tekst luisteren. Bij The Great Gig in the Sky is de geroemde vrouwenzang vervangen door een uitgesproken briefwisseling tussen Waters en (de assistent van) de dichter Donald Hall. Hij memoreert een verloren vriend en geeft de weemoedige reeks akkoorden zo misschien wel het verhaal dat hij altijd al verdiende.

Redux is de klank van een generatie waarbij langzaam het licht uitgaat. Door terug te kijken en in al zijn valkuilen te trappen weet Roger Waters hier onbedoeld het perfecte slotakkoord van de boomergeneratie aan te slaan. Dit is voor de culturele wetenschap een parel van een plaat. En is het muzikaal nou echt zo slecht? Eigenlijk helemaal niet. Hier spookt een gevallen icoon nog eenmaal door je mooiste herinneringen. Dit is het ultieme ‘van wat er nog van over is’. Dit is jezelf glimlachend afvragen “hoe oprecht en waarachtig was deze generatie nu eigenlijk?”. Dit is de soundtrack van zowel mooie als lelijke ouderdom. Dit ís “The Dark Side Of The Moon”. Het origineel uit 1973 was, in retrospectie, eigenlijk de goed belichte zijde.