De aankondiging was kort en krachtig: John Marshall (80) en Roy Babbington (81) zijn beiden ziek en kunnen daarom niet aanwezig zijn bij de optredens van hun geliefde Soft Machine.
Maar niet getreurd: gitarist John Etheridge (73) en fluitist/saxofonist Theo Travis (57) hebben een tweetal uiterst capabele muzikanten bereid gevonden om beide iconen te vervangen. De geroutineerde fusion drummer Nic France zal de plek achter het drumstel innemen, terwijl de ervaren Fred Baker de fretloze basgitaar ter hand zal nemen. Jammer, maar helaas. Dat de kwaliteit van het gebodene niet zou lijden onder deze mutaties zou snel blijken. Omstreeks half negen trapt het viertal af in een zeker niet volle Boerderij.
Openingsnummer Hidden Details van het gelijknamige, meest recente album uit 2018 krijgt al direct een ‘thumb-slapping’ bas behandeling en strakke drums mee waardoor het nummer nog moderner klinkt dan het origineel. Het daaropvolgende The Man Who Waved At Trains bevat een mooi duet tussen gitaar en fluit met behoorlijk wat echo op vooral dat laatste instrument.
Gitarist John Etheridge doet de introducties, zoals altijd en gaat daarbij enige zelfspot niet uit de weg. Zo vraagt hij zich af hoe ze in hemelsnaam op de titel (Destination) Down To Earth zijn gekomen. De solo’s zijn niet van de lucht, vooral Travis laat zich gaan in behoorlijk gefreak op zijn tenor sax, maar ook de toetsen en bas doen zich gelden. Dan pas is het tijd voor de introductie van de band. Etheridge licht een sluier op over de afwezigheid van beide oudgedienden, waarover later meer.
The Tale Of Taliesin is het volgende nummer van de setlist, het nummer is van het album “Softs” uit 1975. Theo Travis, het jongste lid, hoewel al weer 15 jaar Softie, is blijkbaar de grootste kenner van het oeuvre van de band, Etheridge is af en toe vergeten van welk album bepaalde nummers afkomstig zijn. Heart Off Guard wordt gekenmerkt door een wilde gitaar solo en een duet met de drums van France, dat zie je niet zo vaak.
Het etherische en melodieuze Broken Hill wordt gedomineerd door sopraan sax en gitaar, soft jazz zou ik bijna zeggen. Daarentegen is Grape Hound weer lekker modern rockend met unisono gitaar en sax. De scheurende alt sax solo van Travis klinkt alsof hij zojuist nog met Dave Gilmour heeft opgetreden. Tijd voor een (plas)pauze, niet alleen voor de muzikanten maar ook voor het publiek. Zowel drummer Nic France als bassist Fred Baker hebben een relatie met Soft Machine, al hebben beiden nooit eerder voor het ensemble gewerkt. De zeer gerespecteerde France heeft zo ongeveer met iedereen in de Britse jazz/rock fusion scene gespeeld maar is ook met onder andere David Gilmour op tournee geweest. Hij verwisselde meerdere malen van drumstool met de man die hij deze tour vervangt, John Marshall, in andere bands.
Foto: Fred Baker
Bassist Fred Baker heeft een verleden bij een aantal Canterbury bands, waaronder In Cahoots, waarin hij met Soft Machine oprichter Hugh Hopper speelde. France’s drums klinken als kanonskogels en dat komt allemaal uit een zeer karig drumstel. Zijn samenspel met de fretloze basgitaar spelende Baker is uiterst solide. Ik denk dat het zelfs voor de die-hard fan lastig is om met droge ogen te beweren dat dit duo onder doet voor de mannen die zij vervangen. Het zeer gedegen spelende duo moet goed opletten op de aanwijzingen van Etheridge en met name Travis. Die geeft meerdere malen het sein als het afgelopen moet zijn met het gesoleer en er teruggekeerd moet worden naar het centrale thema.
Diezelfde Theo Travis, getooid met kek petje, zonnebril en fleurig shirt, speelt vrijwel onbewogen zijn partijen op diverse saxofoons en dwarsfluit. Af en toe beroert hij ook de toetsen, maar met name zijn spel op de al genoemde dwarsfluit kan mij het best bekoren, waarbij hij druk gebruik maakt van een arsenaal aan effect-pedalen. Zijn samenwerking met onder andere Robert Fripp, Steven Wilson en David Gilmour geeft hem een behoorlijke portie geloofwaardigheid als muzikant.
John Etheridge, de voorlopig laatste der Mohikanen, is in zijn element. Relaxed, zittend op een barkruk, effect-apparatuur op een muziekstandaard, de hele avond dezelfde elektrische Martyn Booth Signature gitaar bespelend. Hij speelt opvallend ingetogen, maar op een aantal spaarzame momenten gaat hij ook echt los en demonstreert zijn virtuoze, vloeiende techniek, sterk verwant aan voorganger Allan Holdsworth.
Het eerste nummer na de pauze is Fourteen Hour Dream, een melodieus nummer met een mooi unisono fluit/gitaar duet. Gesolreut wordt door Etheridge aangekondigd als het ‘doremi’ van Duitsland. De bassolo, die als intro fungeert, krijgt een slapping funky tintje. Hugh Hopper’s Kings And Queens klinkt als altijd breekbaar en mooi, met een hoofdrol voor Travis’ dwarsfluit.
John Etheridge is de componist van One Glove, ook al van “Hidden Details”, zijn Holdsworth-achtige spel is de hoofdmoot, naast de tenor sax van Travis. Facelift is van de hand van Hugh Hopper en dateert van het 1970 album “Third”, dit is het oudste nummer dat de band deze avond zal spelen.
Etheridge kondigt een viertal nummers aan dat als één geheel gespeeld zal worden. Achtereenvolgens The Relegation Of Pluto, Tarabos, Sideburn (drumsolo) en tot slot Hazard Profile Part One vormen een passend einde van de reguliere set. ‘Eat your heart out, Beethoven!’ laat de gitarist nog even weten. Evenzo snel als het podium verlaten wordt keren de heren musici ook weer terug. De sfeervolle Mike Ratledge compositie Chloe And The Pirates vormt de prachtige toegift van een gedenkwaardig optreden van het viertal.
De totale show heeft ongeveer twee uur geduurd, inclusief toegift. Enigszins teleurstellend is de publieke opkomst: slechts 120 man hebben op een stormachtige doordeweekse dag de weg naar Zoetermeer kunnen vinden. De donderdag en het feit dat het concert noodgedwongen verplaatst werd als gevolg van COVID, zullen het bezoekersaantal geen goed hebben gedaan; twee jaar geleden lag het aantal op ongeveer het dubbele. Desondanks een goede respons van de overwegend echte kenners van het genre, waaronder verrassend genoeg nogal wat youngsters. Er is dus nog toekomst voor de band. Licht en geluid waren wederom prima deze avond, zoals we dat van de Boerderij gewend zijn.
De gemiddelde leeftijd van de band werd flink naar beneden gehaald door de ‘jonkies’ France (65) en Baker (61). Toch hoop ik de veteranen Marshall en Babbington ooit nog weer op een podium aan te treffen, zoals in november 2019. Niets ten nadele van hun uiterst capabele vervangers, maar met beide oudgedienden (respectievelijk sinds 1972 en 1973) krijgt Soft Machine toch net wat meer authenticiteit, Etheridge maakt ‘pas’ sinds 1975 deel uit van de groep.
Of dat ook daadwerkelijk zal gebeuren is uiterst twijfelachtig: de reis-allergie van de eerste en de handblessure van de tweede lijken op hun leeftijd tamelijk onoverkomelijk. Maar hun vervangers zijn zeker geen straf, zoals op deze avond wel is gebleken. Het viertal is momenteel aan het einde van een kleine tournee die hen langs een aantal theaters in Europa heeft gebracht, Wenen is het voorlopig laatste station.
Foto’s met dank aan: Eus Driessen (Cultuurpodium Boerderij)