Sinds 2019 schreef multi-instrumentalist Daniel Cavanagh muziek voor wat hij dacht dat het volgende Anathema-album zou worden. In 2020 gingen de bandleden van Anathema echter akkoord met een pauze voor onbepaalde tijd, omdat eenieder op persoonlijk en professioneel vlak geconfronteerd werd met de nodige uitdagingen. Het enorme financiële debacle dat was ontstaan doordat de geplande wereldtournee door corona moest worden gecanceld, was daar mede debet aan.
Een crowdfundingactie was na jaren een logisch gevolg voor Cavanagh om toch muziek te kunnen maken en uit te brengen. Wat volgde was uiteindelijk een nieuwe band, met naast Cavanagh voormalig Anathema drummer en producer Daniel Cardoso, onder de naam Weather Systems. Voor Cavanagh is het uit 2012 stammende album “Weather Systems” namelijk het beste van Anathema, waardoor we de muzikale link ook makkelijk over en weer kunnen leggen.
Het grootste deel van het album “Ocean Without A Shore” dat nu is uitgebracht, ontstond nog tijdens de Anathema-sessies, zodat het voor 80% een Anathema-plaat is geworden. Synaesthesia en Do Angels Sing Like Rain waren in 2023 als promo’s al eens eerder onder de oude groepsnaam Anathema uitgebracht. Voor deze opnames zijn er andere zangeressen aangetrokken die het specifieke stemgeluid van Lee Douglas benaderen. Met zware gitaarriffs linkt het ook even naar hun metalperiode uit de vorige eeuw.
Het titelnummer Ocean Without A Shore volgt in het eerste deel een zinsnede uit Synaesthesia. Door dezelfde melodielijn had dit nummer ook net zo goed Synaesthesia part 2 kunnen heten, ware het niet dat het natuurlijk een briljant bedacht titelnummer is. Na een lange intro met rustige zang op vocoder, schakelt het tweede gedeelte over op krautrock elektronica met daaronder een beat in de stijl van No Mans “Love You to Bits”. Een welkome stijlbreuk en afwisseling in de voornamelijk melancholische sfeer die verder over het album hangt.
The Space Between Us was een een audio-visuele performance, gemaakt door Anathema in samenwerking met de European Space Agency. Dit werk werd in 2019 uitgevoerd als hoofdact op Space Rocks, een festival over ruimteverkenning en cultuur. Door inspiratie te halen uit het thema ‘Space Between Us’, dat is afgeleid van Summernight Horizon van het album “We’re Here Because We’re Here”, wil ESA een parallel trekken tussen het leven op aarde en het streven om andere planeten te bereiken. Hierbij wordt gekeken naar onze relatie met de natuur, ons mens-zijn en onze plaats in het universum. Deze albumversie heeft door de specifieke samenzang echter een hoog The Lion King-gehalte meegekregen en zie ik als minder geslaagd dan het origineel.
Daarnaast zijn er twee nummers als aanvullende delen opgenomen die komen uit de Anathema catalogi. Untouchable Part 3 sluit perfect aan bij de twee andere Untouchable delen van het album waar de groepsnaam naar vernoemd is. Dit derde deel volgt hier hetzelfde patroon, met een stuwende climax als uitbarsting en een fraaie fade-out als toetje om het mooi af te ronden.
Are You There Part 2 komt daarbij helaas minder geslaagd over. Dit is een arrangement gebaseerd op het originele nummer van het album “A Natural Disaster” uit 2003. Het fragiele aspect van het origineel wordt door een te volle geluidsproductie als variant in dit tweede deel volledig tenietgedaan.
Echt nieuw lijken de andere nummers te zijn. Lijken, want met herkenbare gitaarlicks en toetsenaccenten zijn er zoveel raakvlakken met eerder uitgebracht materiaal, dat Ghost In The Machine en Still Lake zomaar op elk willekeurig album van Anathema had kunnen staan. Met het babygebrabbel in Take Me With You, dat eerder gebruikt werd in Childhood Dream van “A Natural Disaster”, is de vraag gerechtvaardigd of Cavanagh niet te veel teruggegrepen heeft op oude successen; of leek de inspiratie door alle zorgen verder weg dan ooit; of is het een noodkreet dan wel noodoplossing om het gevoel terug te krijgen of Cavanagh het nog in zich heeft om relevant te zijn.
Hoe dan ook, in alles is Weather Systems, Anathema: qua geluid, dynamiek, emoties en muziekstijl. Zelfs de albumcover van “Ocean Without A Shore” heeft dankzij gebruik van een fish eye lens treffende gelijkenissen met “Weather Systems” van Anathema en lijkt het erop dat door het eerder overgekomen akkoord Cavanagh zich zodanig niet als Anathema kan presenteren. Enerzijds jammer, anderzijds genoeg vertrouwen in een toekomst voor het talent van Daniel Cavanagh, ongeacht de naam die hij moet of kan dragen. Voorlopig doen we het met Weather Systems, dat gemiddeld genomen ruim boven andere progrockuitgaven van de laatste maanden uitstijgt en oude tijde doen herleven.