Het internationale proggezelschap Big Big Train (BBT) doet ook Nederland aan als onderdeel van een concerttour van vijftien shows in september en oktober 2024. De optredens vinden plaats in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België, Denemarken en Noorwegen. Het op 1 maart 2024 verschenen en goed ontvangen album “The Likes Of Us” zal centraal staan tijdens deze tournee. Favoriete concertzaal de Boerderij is geselecteerd als Nederlandse locatie, zelfs voor twee achtereenvolgende dagen.
Een andere setup op het krappe podium van de Boerderij: drumstel op rechts, de batterij toetsen centraal op een verhoogd platform, twee toetsenborden centraal vooraan op het podium. Het zou voor meer dynamiek zorgen, meer show ook en ten goede komen aan het optreden als schouwspel. De verplichte keuze voor een combinatieticket was opmerkelijk; wat zou de impact zijn op de opkomst voor dit ‘weekend’?
Dag 1: zaterdag 29 september
Nick D’Virgilio (NdV) verzorgt het akoestische voorprogramma met (deels) ondersteuning van dochter Sophia en zanger Alberto Bravin. Hij speelt nogal wat materiaal van Kevin Gilbert, solowerk en trio D’Virgilio, Morse & Jennings plus enkele Spock’s Beard nummers, waaronder het massaal meegezongen June. Wat hij mist aan muzikale vaardigheid op gitaar wordt ruimschoots goed gemaakt door enthousiasme, showmanship en een uitstekende stem.
Stipt om negen uur is Light Left in the Day niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk de ouverture voor vanavond, het nummer bevat alle thema’s van songs die verderop in het concert voorbij zullen komen. Oblivion is als altijd: heavy, noisy & effective, een voorproefje van het nieuwe BBT. Des te groter is de tegenstelling zicht- en hoorbaar met het daaropvolgende Beneath the Masts, een ‘true epic’, zeventien minuten top prog van het kaliber East Coast Racer en Victorian Brickwork. Skates On is een heerlijk rustpuntje na al dat geweld.
The Last English King neemt een bijzondere plaats in, een nieuwe versie, beduidend beter dan het origineel van het uit 2002 daterende album “Bard” en nooit eerder live gespeeld. Met hoofdrollen voor trompet en zang en met een zeldzame, zacht uitgesproken introductie door voorman Greg Spawton! The Transit of Venus Across the Sun met zijn prachtige intro wordt gevolgd door het à capella intro van het nieuwe Miramare, kippenvel. Telling the Bees is de emotionele akoestische ode aan de overleden voorman David Longdon door NdV en Rikard Sjöblom, de tegenstelling met Black With Ink, energiek, met Kim Wilde’s Kids from America-achtige groove, is enorm.
Last Eleven is de eerste single van het laatste album en een absolute topsong, zeer representatief voor het ‘nieuwe’ BBT, terwijl Apollo een dynamische jazzrock instrumental is, met solo spots voor iedereen. Het opgewonden publiek krijgt nauwelijks tijd tot ademhalen. Love is the Light, ook van het nieuwe album, is een moedige toegift; een nieuw nummer, ook nog een ballade met een hoog meezinggehalte. Na bijna twee uur onafgebroken spelen is het einde van de eerste van de twee avonden bereikt tegen elf uur.
De eerste avond wordt dus bijna het gehele nieuwe album “The Likes of Us” gespeeld, op één nummer na (Bookmarks), het blijkt een groot succes. Circa 400 bezoekers waren op beide avonden aanwezig, waaronder nogal wat youngsters. Geluid en licht zijn als altijd helemaal top, vaste geluidsman Rob Aubrey en ene Jens zijn verantwoordelijk voor de hoge kwaliteit op beide avonden. Het leidt tot groot enthousiasme bij het publiek, overduidelijk bestaand uit kenners en fans, getuige de vele T-shirts.
De grote vraag is natuurlijk: wat zal de setlist inhouden voor de tweede avond, de verwachtingen waren hooggespannen. Er was ons immers twee verschillende shows beloofd…
Dag 2: zondag 30 september
Volgens plan wordt het voorprogramma verzorgd door een van de bandleden, vanavond is de beurt aan Clare Lindley. De Schotse is een innemende persoonlijkheid, de glimlach is niet van haar gezicht te krijgen. Ze verzorgt een korte show, zichzelf begeleidend op afwisselend viool en gitaar, op enkele nummers ondersteund door trompettist Mitchell en Sjöblom op toetsen en akoestische gitaar. Haar liedjes hebben duidelijke folkinvloeden en zijn doorspekt met typisch Schotse onderwerpen als liefde, dood, seks en humor. Het gaat erin als koek bij het enthousiaste BBT-publiek.
Om exact negen uur is het tijd voor het tweede en voorlopig laatste optreden van het zevenkoppige gezelschap in de Boerderij. East Coast Racer is de verrassende opener, het epische nummer over de records-brekende stoomtrein zet direct de toon voor de tweede avond. Folklore krijgt vervolgens een hardere, rocky versie mee dan het origineel.
Het door Bravin gepende Miramare is een mini-epic in de maak en krijgt niet voor niets een plekje op de setlist. Curator of Butterflies is meer Italiaanse passie dan Engelse precisie, de finale noot op de piano van Holldorff is van Bravin. Het van “English Electric Pt 1” afkomstige folky Hedgerow herbergt een mooi gitaarduet, terwijl een akoestische versie van Meadowland door Sjöblom en Lindley ronduit ontroert. The Connection Plan krijgt eveneens een speciale akoestische uitvoering mee, bij toeval ontstaan tijdens een radioshow ten tijde van het recente Cropredy festivaloptreden. Door een klein technisch euvel moet er opnieuw gestart worden, ditmaal met zelfs twee 12-snarige gitaren in een hoofdrol.
Een verrassing is Snowfalls, het origineel is tot dusverre alleen nog maar te zien geweest op YouTube tijdens een soundcheck in de Boerderij. Het instrumentale Apollo is zoals altijd een muzikaal feestje met lichte Genesis-invloeden en een uitgelaten Bravin tussen het publiek in de zaal. Beneath the Masts is wederom een moedige keuze, de splinternieuwe epic is de toegift in plaats van een van de oudere klassiekers, een uitzinnige reactie van het dankbare publiek is de bands terechte deel.
Geen vijfmans kopersectie deze tour, ook geen extra gitarist. Maar wel een jonge talentvolle showy trompetspeler in de vorm van Paul Mitchell en de beste gitarist binnen BBT, Sjöblom, die doet waar hij (erg) goed in is: dubbelhals gitaar!. Een cruciale katalysatorrol is weggelegd voor Bravin; hij beschikt niet alleen over een goede stem, is ook een prima multi-instrumentalist, bindmiddel binnen de groep, en blijkt een uitstekende performer. Bovendien heeft hij de juiste leeftijd, kortom de vervanger van de alom betreurde David Longdon is een schot in de roos. Ook anderen pakken hun verantwoordelijkheid, vooral Lindley was opvallender aanwezig dan ooit. De Schotse, het zonnestraaltje op het podium, is een veelzijdige muzikant met naast haar vertrouwde viool ook partijen op Mellotron, gitaar en zang.
Twee (grotendeels) verschillende speellijsten is op zich niet ongewoon voor het muzikale gezelschap uit Engeland, maar dat dit als enige in Nederland gebeurt is weer wel uniek.Wel tikkeltje jammer dat het niet om volledig verschillende shows gaat: het is toch niet zo dat BBT een tekort aan materiaal heeft. De solospots als voorprogramma zijn ook een leuke vondst, plezier is het kernwoord. Het optreden kan vooral gekenschetst worden door deze vier begrippen: dynamiek, humor, teamspirit en geestdrift of in twee woorden: nieuw elan. Dit was een goed geolied, rockend en vitaal BBT, en dat twee avonden lang. Passie versus degelijkheid zonder dat laatste uit het oog te verliezen.
Tot slot nog een kort woord over oprichter/componist/bassist Greg Spawton. Zelden zag ik een zo opgewekte en spraakzame bandleider als tijdens dit weekend, voor mij alweer mijn zevende en achtste show van de heren/dame. Hij was happy, met zelfs een kleine hoofdrol, vooraan het podium. Met voldoende (zelf)spot ten aanzien van zijn kleding en leeftijd, af en toe de 12-snarige gitaar bespelend. Hij had het zichtbaar naar zijn zin, beide avonden, dat zegt op zich al genoeg.
Opmerkelijk, die al eerder geschetste ontwikkeling van schuchtere, onopvallende studioband naar zelfbewuste performers met hoofdrollen op voorname progfestivals. Kijk maar eens naar het nieuwe, zojuist verschenen live album “A Flare On The Lens”. De trein rijdt niet alleen verder, nee, hij dendert letterlijk door. Het was een lange rit, maar twee maal twee uur Big Big Train was een geweldige reis.