Gentle GiantAlbum

Zou die Steven Wilson eigenlijk nog wel slapen? Niet alleen is de populaire musicus/componist/producer actief als soloartiest en daarnaast binnen diverse (tijdelijke) samenwerkingsverbanden, maar hij is ook al jaren bezig met het remixen en remasteren van de catalogus van legendarische progrockbands. Zo heeft hij voor Yes en voor Jethro Tull monnikenwerk verricht door met behulp van de oude tapes iconische albums als “Close To The Edge” en “Thick as a Brick” af te stoffen en nieuw leven in te blazen. Steve Howe en Ian Anderson zullen hem eeuwig dankbaar zijn voor de hernieuwde interesse in hun decennia oude materiaal.

Datzelfde werk doet Wilson ook voor Gentle Giant (GG). De groep is lang onder de radar gebleven, maar is absoluut ondergewaardeerd als het gaat om zijn rol binnen het genre. Luister maar eens goed naar bands als Spock’s Beard, Porcupine Tree, Transatlantic en Haken, om er maar een paar uit te lichten. Dan hoor je kraakhelder hoe deze bands -en anderen- schatplichtig zijn/waren aan de proggers uit Portsmouth in Zuid-Engeland. En dat laatste geldt ook voor mij, als recensent. Want anders had ik waarschijnlijk een juweeltje als “The Missing Piece” over het hoofd gezien.

Dankzij het monnikenwerk van Steven Wilson, natuurlijk. Want hij is het die dit meesterwerkje uit 1977 aan de vergetelheid heeft ontrukt door het, bijna vijftig jaar na dato, van een volledig nieuwe master en mix te voorzien. Waardoor uw recensent met een brede glimlach op zijn gezicht die geweldige muziek van de broertjes Shulman en Kerry Minnear weer eens in volle glorie mag beluisteren.

De muziek van Gentle Giant kent invloeden van folk, jazz, soul, middeleeuws klassiek, barok en nog veel meer. De band staat bekend om zijn complexe en onorthodoxe composities, die bol staan van ongewone en soms zelfs dwarse melodieën, meerstemmige zang, tegendraadse ritmes en ongebruikelijke instrumentatie. Een soort van Engelse versie van Frank Zappa dus. De groep bestond maar tien jaar, van 1970 tot 1980. De Engelsen hebben een specifieke term voor de muziekstijl van Gentle Giant: ‘quirky’, wat zoveel wil zeggen als ‘eigenzinnig’.

“The Missing Piece” was het negende studioalbum van de band, na “Interview” uit 1976. Met dit album verlegde de band echt de grenzen, met aan de ene kant een breed scala aan muziekstijlen, van pop tot punk, en aan de andere kant het meer traditionele progrockgeluid dat de fans van hen gewend waren. Het zorgde voor gemengde reacties.

Het album werd opgenomen in de Relight Studio in Hilvarenbeek, hier in Nederland, door de bezetting met Derek en Ray Shulman, Kerry Minnear, Gary Green en John ‘Pugwash’ Weathers. “The Missing Piece” wordt door fans vaak aangehaald als het begin van de verschuiving van de band naar eenvoudigere, minder complexe muziek. Dat kwam nog duidelijker naar voren op hun laatste twee albums, “Giant For A Day” uit 1978 en het laatste studioalbum, “Civilian” uit 1980.

Die minder complexe muziek uit zich vooral in de eerste nummers van “The Missing Piece”, niet toevallig ook kant 1 van de plaat. Het hoekige, poppy openingsnummer Two Weeks in Spain (not enough), de aan Genesis refererende ballade I’m Turning Around, het punky (!) Betcha Thought, het funky Who Do You Think You Are en het bluesy Mountain Time zijn pogingen om beter bij de tijdgeest aan te sluiten. Maar de rest van de nummers ligt meer in het verlengde van de progressieve rock van voorgangers als “Octopus” (1972) en “The Power and the Glory” (1974). Met name As Old as You’re Young, met zang van Kerry Minnear en Derek Shulman, het akoestische, door 12-snarige gitaren gedomineerde Memories of Old Days en het afsluitende For Nobody kwalificeren hiervoor ruimschoots. Vooral dat laatste nummer is karakteristiek voor de stijl waarvoor GG al sinds hun debuutalbum bekend stond en die de band verder perfectioneerde in de tien jaar van zijn bestaan. Het is smullen bij de ogenschijnlijke muzikale chaos die je hoort, maar vergis je niet: dit is tot in de perfectie voorbereid en uitgevoerd. Mijn glimlach wordt breder en breder.

Maar gek genoeg zijn het niet de reguliere nummers die mij het meest raken: het bonusnummer Winning (outtake) slaat de spijker op zijn kop. Het betreft hier een verkorte, instrumentale versie van het nummer dat ook op “The Missing Piece” staat. Hier kun je heel goed horen hoe complex de muziek van de heren was, met dank aan het minutieuze werk van Wilson. Wat een knap staaltje prog wordt hier ten toon gespreid, petje af voor Gentle Giant en Steven Wilson. In die volgorde natuurlijk, maar dankzij de laatste weer in de spotlight teruggebracht. Ik kan bijna niet wachten op de volgende remix. Neem nog maar een paar pilletjes om wakker te blijven, Steven.

CD:

2 CD:

Vinyl: