IQAlbum

Het Britse neo-prog gezelschap IQ heeft sinds de release van “Ever” in ’93 eigenlijk geen plank meer misgeslagen.

Je zou bijna vergeven worden als je hun jaren tachtig werk niet eens zo goed kent. De laatste albums “The Road Of Bones” en “Resistance” kregen zelfs volwaardige bonus cd’s mee met materiaal waar menig band nog een puntje aan zou kunnen zuigen.

Tussen deze albums door nam de groep in oktober 2017 ook nog dit kerstalbum op, dat op cd verspreid zou worden bij de bekende Christmas Bash shows die de band ook jaarlijks in Nederland gaf. Helaas zijn de feestdagen ook het seizoen van het verder niet te benoemen virus, vandaar dat u het dit jaar mag doen met een recensie van dit ietwat obscure werk van de band. De cd van “Tales From A Dark Christmas” is namelijk nooit te koop geweest, maar in 2019 kwam de band dan toch met een 2 x 10 inch vinyl versie. Ook bij het aangekondigde “The Archive Collection 2003-2017” zal het album te vinden zijn. De vraag op iedereens lippen zal dan ook zijn: is het wat? Of is dit gewoon een uit de hand gelopen grap? Zou je als IQ fan dit album, waarvan de hoes duidelijk geënt is op het debuut, eigenlijk wel moeten hebben?

Natuurlijk wilt u graag in deze onzekere tijden duidelijke antwoorden, maar ook hier is het antwoord helaas tweeledig. Eigenlijk spreekt de verdeling van de nummers op de vinylversie boekdelen. Op de eerste gele plastic schijf laat IQ zich veelal van zijn luchtige kant zien. Op de tweede plaat vinden we dan toch wel een soort verloren epic van formaat, “The Dark Christmas Suite”, die ik écht niet zou willen missen in mijn collectie.

De plaat opent met de elektronische showopener Christmas Intro, waarmee de band zijn liveshows openende. Echt zo’n nummer dat je hoort voordat de band het podium op stormt. Deze gaat naadloos over in het – nog steeds instrumentale – For Christ’s Sake, waarin de band met zijn vertrouwende moderne symfonische geluid een aantal klassieke kerstduintjes afwisselt. Een beetje zoals je van The Trans-Siberian Orchestra zou verwachten. Opvallend is dat ik hier gitarist Micheal Holmes erg enthousiast uit de doeken vind komen. I Believe In Father Christmas van Greg Lake en Merry Xmas Everybody van Slade zijn dan prima covers van deze bekende poppy kerstklassiekers. IQ maakt sommige harmoniëren wat spannender en kan in het tussenspel de nummers van wat progressieve gelaagdheid voorzien. De zang van Peter Nicholls geeft ook meteen een bepaalde zweverige dramatiek aan de luchtige originelen. Met het ietwat overbodige O Tannenbaum verplaatst het kerstfeest zich dan richting de huiskamer van toetsenist Neil Durant; we luisteren ineens naar luchtige piano jazz met ondersteuning van basgitaar en drums.

De tweede plaat opent met Let It Snow! Let It Snow! Let It Snow! en deze song zet meteen een andere toon. Het doet denken aan het vervreemdende, desolate gevoel dat “The Road Of Bones” zo prachtig kon oproepen. Alsof je langs verdorde landschappen reist. De stem van Nicholls zorgt dan toch voor de nodige warmte, al zet hij met zijn stem een schuchter personage neer. Gevoelsmatig functioneert deze song al als openingsparagraaf voor het twintig minuten durende The Dark Christmas Suite.

In deze suite opent de band met donkere synths en geluidsfragmenten. Al snel worden we wakker geschud door de pompende riffs die als stabiele ondersteuning dienen voor de sferische toetsentapijten. De band weet een grote spanning op te bouwen en dat terwijl het inventief geselecteerde kerstliedjes harmonisch verbouwt als Winter Wonder Land, We Three Kings, Star Of Wonder en Santa Claus Is Coming To Town. Alles klinkt een stuk donkerder dan het origineel, maar ook urgenter en dramatischer.

Na een symfonische interlude, die me ook een beetje doet denken aan het einde van Arena’s Crack In The Ice, komt de band terug met meer sferische prog gebaseerd op God Rest Ye Merry Gentle Man. Richting het concluderende en verzoenende einde, zoals we inmiddels van IQ epics gewend zijn, stuiten we dan op het melancholische The First Noel – maar niet voordat de band uitpakt met een mooie successie van zware, instrumentele neo-prog passages. Dit duistere kerstfeest, misschien begonnen als een grap, is dan toch een wel érg onderhoudend stukje vakwerk geworden! Qua arrangementen doet het nauwelijks onder voor andere epics van de band en vanwege het ongewone bronmateriaal is het zelfs erg interessant, zo niet rechtuit opwindend om IQ in deze modus te zien opereren.

Eigenlijk heeft “Tales From A Dark Christmas” maar één probleem. Het functioneert simpelweg niet als kerstalbum, omdat met name de tweede helft niet geschikt is voor tijdens het familiediner. Het is een bijzonder onderonsje voor de liefhebbers, zoals alle muziek van IQ eigenlijk wel is. De productie van het schijfje is iets minder dan dat van de albums van de afgelopen jaren, met name de onderlaag is een beetje wollig met vlagen. Het mag de pret niet drukken.

Ja dit is een uit de hand gelopen grap. Ja dit wil je als IQ fan gewoon graag in je kast hebben voor de decembermaand. Ik stel het dan toch maar even zo, want dan is er in ieder geval nog één recensent die een beetje duidelijkheid kan bieden in deze gekke tijden. Laat het struinen op Discogs beginnen!