Feitelijk is Vulkan anno 2016 nog steeds een onontdekte diamant binnen de wereld van progressieve muziek. Oké, er zijn recensies en de nodige positiviteit te vinden op het internet, maar de band heeft nog steeds geen grote exposure binnen de wereld van progmuziek.
Dat heeft een aantal oorzaken. De muziek van het Zweedse Vulkan leunt niet alleen op de fundamenten van progressieve rock, maar wat mij betreft voor ook een groot deel op alternatieve rock. Als je via www.progarchives.com zoekt staat de band zelfs onder de noemer ‘Heavy prog’. In principe is de muziek van Vulkan daardoor een compromis tussen progmetal, rock en heavy metal. De omschrijving die ik de muziek op basis van dit album wil meegeven is pop-rock met progressieve elementen.
Muzikaal, maar vooral ook vocaal schuurt de band nog steeds langs Muse en dat is vooral te horen in het schitterende From Here to Where It All Ends. In die song kan je veel overeenkomsten vinden met de Britse band, maar daar eindigen de paralellen niet. Je kan die lijn gedurende het hele album doortrekken, zodat je het idee krijgt naar een nieuw en progressief album van de Britten te luisteren. De laatste track Endineer is daar mede schuldig aan. Het kenmerkende Muse geluid was al aanwezig op het debuutalbum “Mask Of Air”, maar is op dit album versterkt, niet in het minste door zanger Jimmy Bob Lindblad. Zijn stijl, zijn geluid, het komt allemaal dicht in de buurt bij die van Matthew Bellamy. Ook de muzikale fundamenten van Vulkan werken vanuit hetzelfde basisprincipe dat Muse gebruikt. De composities gaan van afwisselend subtiel en heftig, naar bombastisch en dynamisch, tot bij vlagen broeierig en stuurloos. Contrasten en geluid (lees: gitaar) explosies worden binnen beide bands niet geschuwd.
Een typische nummer waar zo’n broeierig sfeertje heerst is Consequence Of Ignorance. Het is een geweldig psychedelisch nummer door de opbouw, sfeer en de dominantie van gitaren. Een invloed die je op dit album eveneens kan noemen is de gelijkenis met Tool. In tegenstelling tot Muse is Tool moeilijk één op één te duiden, want het zijn voornamelijk losse elementen die refereren naar die band. Luister daarvoor naar Invisible Thrones en de intro van Hypnotica, daar hangt een lucht van Tool en diens kloon Karnivool omheen. De band is overigens ook kundig met de knoppen van een versterker, de interlude Cosmigrants is een mysterieuze overgang tussen twee tracks.
Een klein bezwaar aan dit conceptalbum is het eindgeluid van de mix. Die klinkt uit veel geluidsbronnen dof en in elk geval weinig dynamisch of sprankelend. De cd is uitgeprobeerd in de auto, thuis in de stereo en via Spotify onder de hoofdtelefoon, overal klinkt de sound stoffig en gedempt. Het verlangen van een remaster is wat mij betreft nu al begonnen.
De muziek van Vulkan is niet voor één gat te vangen. Een primair oor zal ons progrockers waarschijnlijk snel vangen, maar daarna is enige volharding nodig om dit album definitief in je armen te sluiten. Juist dan komen die mooie details naar boven. “Observants” is een klein meesterwerk in de dop, mits de geluidskwaliteit ooit wordt opgepoetst.