MarillionAlbum

Het is een zeer verstandig besluit geweest van de leiding van platenmaatschappij EMI om een nieuwe archivaris aan te stellen. Enkel al in het laatste gedeelte van het prima muziekjaar 2008 verschenen er via EMI al uitstekende carrière overzichten (de één met enkel hits, sommige als remaster in de re-release en weer een ander met obscuur materiaal) van interessante artiesten zoals daar zijn Simple Minds, Kevin Ayers, Radiohead, OMD, Genesis en Ultravox. Behalve van deze muzikanten verscheen er half november ook een zeer interessante zes cd-box van Marillion op de markt. De box behelst de periode 1982 tot en met 1987. Oftewel de periode waarin Fish de zanger was en de band opklom van onbekend talent tot een ware attractie die elke zaal in Europa behalve vol ook plat speelde.

De zes live cd’s staan vooral in het teken van de beginperiode van de groep. Sterker nog, de meeste opnames zijn zelfs zonder drummer Ian Mosley. De oud drummer van onder andere de Steve Hackett band en Trace betrok het krukje achter het drumstel in oktober 1983, maar aangezien liefst vier van de zes cd’s van voor die tijd zijn, is het dus echt met recht een trip down memory lane. Zo mag de haast als Marillion drummer vergeten Mick Pointer (Arena) op drie cd’s zijn drumstijl laten horen en is op de vierde cd de band naast Marillion invaldrummer John Martyr op percussie Andy Ward (ex- Camel) te horen. Dit maakt het geheel natuurlijk wel juist extra interessant. Je hoort duidelijk de verschillen tussen een band die het nog moet gaan maken tot aan een band die alles al heeft meegemaakt en eigenlijk niet meer verder kan / wil gaan. Hoewel de  zesde cd het beste klinkt (opgenomen tijdens het laatste van het trio concerten wat de band gaf eind augustus in de Wembley Arena vlak voor de twee Nederlandse concerten in Ahoy) zijn het toch de eerste vijf cd’s die de meeste indruk achter laten.

De eerste drie platen die je uit de box trekt zijn zelfs opgenomen voor de release van het legendarische debuut “Script For A Jester’s Tear“. Om het historisch besef nog groter te maken komt de vierde cd in de rij voort vanuit de tour die de debuutplaat opvolgde. Het is fascinerend om te horen hoe de band als jonge honden te keer gaan in 1982. De meeste nummers zijn nog niet in de vorm gegoten zoals ze uiteindelijk op plaat zullen verschijnen. Zo is op de eerste cd al een oer-versie te horen van het in september 1982 opgenomen She Cameleon (welke pas in 1984 op “Fugazi” als studiovariant verscheen). Niet enkel muzikaal is dit nummer uiteindelijk behoorlijk veranderd, ook qua tekst heeft deze een flinke verandering onder gaan. Vooral het laatste komt nogal eens vaker voor. Zo kan je op de vijfde cd (wat volgens mijn bescheiden mening de beste is) zo maar ineens een eerste live-versie horen van de a kant van “Misplaced Childhood“. Deze versie is opgenomen in de legendarische concerthal Hammersmith Odeon op een ongetwijfeld koude avond halverwege december in 1984. De oplettende “freak” snapt dan onmiddellijk dat dit ook uniek materiaal is, aangezien de studiovariant pas ruim een half jaar later het levenslicht zag. Hoewel de band het werk dus al rijp genoeg achtte voor een voorstelling aan het publiek, blijkt achteraf dat de hier gespeelde variant lang niet dezelfde versie bleek als welke uiteindelijk is opgenomen. Zo heeft Kayleigh een geheel andere tekst en is er zelfs van tranentrekker Lavender in zijn geheel niets te ontdekken. Het einde van Bitter Suite (zonder het aan Lavender refererende Blue Angel gedeelte) wordt ineens een stuk steviger waar Fish de titel van de plaat een aantal keren door de microfoon schreeuwt. Het enige nummer wat op dat moment al helemaal klaar was en waar vrijwel niks meer aan veranderd is, is Heart Of Lothian. Toch erg leuk om zo een geheel andere kijk te krijgen op het gedeelte van een plaat waarmee het echte grote publiek werd bereikt.

Eigenlijk is alles wat in deze box te vinden is meer dan de moeite waard. Het is ook niet niks om de meest legendarische en belangrijkste symfoband van de jaren ’80 te horen in allerlei verschillende live settings. Het geluid is vrijwel overal erg goed, enkel bij de derde cd hoor je soms wat oneffenheden in het opgenomen geluid bij de harde en felle gedeeltes. Echter is dit zeker niet storend te noemen en als dat al wel zo is dan maken andere opnames dat weer ruimschoots goed. Natuurlijk zijn er wel kleine puntjes van kritiek te vinden. Zo staat de microfoon van Pete Trewavas vaak te hard ingesteld en is de meelopende toetssolo van Mark Kelly tijdens de intro van Grendel zelfs storend te noemen, maar dit zijn slechts fracties van seconden op een uren durende box.

Zo krijg je dus ineens fantastische live-opnames van onder andere twee maal Grendel, Three Boats Down From The Candy, Charting The Single en Jigsaw en daarnaast erg interessante premature versies van Misplaced Childhood part 1, She Cameleon, Script, Assasing en The Web voor de kiezen. En ik kan melden dat deze niet te versmaden zijn. De archivaris heeft erg goed zijn best gedaan en dan hoop ik maar dat de goede man ook nog even de Marillion video opnames van de diverse concerten / festivals gaat sorteren.

Sander Kok

2CD (The Highlights):