Orphaned LandAlbum

We hebben bij Progwereld de regel dat we reviews tijdloos houden, om ervoor te zorgen dat het verhaal bij latere lezing ook nog ergens op slaat. We verwijzen daarom zo weinig mogelijk naar muzikale of maatschappelijke ontwikkelingen rond de specifieke periode van schrijven. Ik heb besloten eenmalig daarvan af te wijken. Het zou in dit geval te krampachtig voelen om de situatie in Palestina en Israël volledig te negeren. Orphaned Land is immers een Israëlische band die in zijn teksten een boodschap van vrede, hoop en eenheid uitdraagt, specifiek tussen de Joodse, islamitische en christelijke religies.

Live-document “A Heaven You May Create” is de registratie van een concert in Tel Aviv uit 2021 ter ere van het 30-jarig bestaan van de band. De geplande feestelijkheden rond de release van het album worden in deze periode natuurlijk compleet overschaduwd door de situatie in de regio waar de band verblijft. In het kader daarvan voelt het lichtelijk onnozel om de plaat uitvoerig te recenseren, maar goed: toch maar over naar de muziek.

Voor wie minder bekend is met de muzikale stijl van Orphaned Land: de band wordt vaak omschreven als “pioniers van de oriëntaalse metal”. Het vijftal presenteert al decennia een eclectische mix van progressieve metal met een vleugje death, invloeden van folk,  en (natuurlijk) oosterse klanken. De vorige liveregistratie “The Road To Or Shalem” werd in 2011 ter ere van het twintigjarig bestaan van de band uitgebracht. De nadruk in de setlist lag destijds op album “The Never Ending Way of ORWarrioOR” uit het jaar ervoor. Op “A Heaven You May Create” worden de oudere albums kort aangetikt, maar put de setlist vooral uit “Unsung Prophets And Dead Messiahs” (2018) en met name “Mabool” (2004). Daarmee blijft de overlap met het vorige livealbum beperkt en voegt deze nieuwe live registratie iets wezenlijks toe aan de discografie.

Daarnaast is het concert bijzonder vanwege de ondersteuning door een 60-koppig symfonieorkest en het befaamde Hellscore metalkoor, dat de laatste jaren menig album (waaronder Ayreon’s “Transitus”) opgeleukt heeft. Die toevoegingen hebben niet over de gehele lengte van het concert evenveel waarde. Tijdens de drukke passages in de muziek is er simpelweg te weinig ruimte voor de orkestrale omlijsting, in de zin dat de details moeilijk hoorbaar zijn en het verschil met samples of toetsen te klein blijft. Maar tijdens de kalme momenten en (vooral) de intro’s komt het orkest uitstekend tot zijn recht. De eerste minuut van The Cave, waar gastzangeres Noa Gruman enkel wordt ondersteund door de klassieke instrumenten, is daarvan een prachtig en kippenvelopwekkend voorbeeld.

Gruman, zangeres van symfonische metalband Scardust en dirigent van Hellscore, verdient hoe dan ook een aparte vermelding. Zij verzorgt hier de vrouwelijke zangpartijen die eerder door Shlomit Levi ingevuld werden. Levi klonk voor de kenner wellicht authentieker met haar meer oriëntaalse benadering en timbre, maar de vocale orkaan die Gruman produceert maakt op mij als metalliefhebber nog net iets meer indruk. Fanfavoriet Sapari (ook weer voorafgegaan door een prachtig orkestintro) vormt vooral door de vocale bijdrage van Gruman een van de hoogtepunten van het concert.

Ook Orphaned Land-zanger Kobi Farhi kwijt zich naar behoren van zijn vocale taak. Hij heeft geen enorm bereik en zijn sporadische grunts missen de echte power, maar hij weet zijn studiopartijen in de livesetting prima waar te maken. Qua beelden heb ik het vooralsnog moeten doen met de tracks die op YouTube zijn geplaatst, maar op basis daarvan durf ik wel te stellen dat zijn rol beter uit de verf komt in de dvd-versie van het concert. Farhi’s charisma en enthousiasme werken aanstekelijk, en de 2500 aanwezigen in de Heichal HaTarbut concertzaal (thuisbasis van het Israëlisch Filharmonisch Orkest) eten spreekwoordelijk uit zijn hand, al blijft een metalconcert voor een publiek dat geacht wordt te zitten een onnatuurlijk fenomeen. Het vertrek van gitarist Yossi Sassi sinds het vorige livealbum is compositorisch een gemis voor Orphaned Land gebleken, maar in de livesetting staan gitaristen Idan Amsalem en Chen Balbus absoluut hun mannetje. Ook op dat vlak zal de dvd-versie iets wezenlijks toevoegen, want de mannen hebben het zichtbaar naar hun zin op het podium.

De band heeft een paar geweldige knallers in zijn arsenaal,  en het is mooi dat moderne klassieker “Mabool” hier de eer en aandacht krijgt die de plaat verdient. Op andere tracks ontbreken echter de hooks en echt memorabele melodieën. Daardoor onderscheiden de songs zich naarmate het concert vordert iets te weinig van elkaar. In de audioversie wreekt zich dat overigens sterker dan met de ondersteuning van de prachtige beelden van band, orkest, koor en publiek erbij. De dvd gaat in dit geval dan ook veel meer dan een leuk extraatje naast de audio-uitgave zijn. (Let overigens op: de cd-, dvd- en lp-versies van het album hebben een iets andere tracklist!) De sfeer op het podium en in de zaal is hartverwarmend. Laten we hopen dat de aanwezigen die positiviteit in deze tijd op enige manier kunnen doorgeven aan hun omgeving.

CD/DVD:

LP: