Kaye, Tony

End Of Innocence

Info
Uitgekomen in: 2021
Land van herkomst: Verenigd Koninkrijk
Label: Cherry Red Records
Website: https://www.facebook.com/tony.kaye.3
Tracklist
Twinkle Twinkle Little Star/Twilight Time (3:47)
911 Overture (4:00)
NYC Blues (1:39)
Battle Cry (7:08)
285 Fulton Street (4:43)
Let’s Roll (6:32)
Tug Of War (1:48)
Flight 11 (5:24)
Towers Fall (2:11)
Sweetest Dreams (4:10)
Aftermath (3:58)
Heroes (4:06)
The Battle (11:23)
Hope And Triumph (5:16)
Homecoming (3:06)
Ground Zero (3:49)
Tony Kaye: toetsen, alle instrumenten
Met medewerking van:
Dani Torchia: zang
Jay Schellen: drums, percussie
End Of Innocence (2021)

In zekere zin is Tony Kaye (geboren als Anthony John Selvidge) een wat tragische figuur: in 1971 werd hij door Yes ontslagen omdat hij te lang vasthield aan de twee toetseninstrumenten waar hij zijn hart aan had verpand, de piano en vooral het Hammond orgel. De rest van de band had een duidelijke voorkeur voor de mogelijkheden die de nieuwe elektronische instrumenten boden, waaronder de Moog en de Mellotron. De man lijkt entree een flamboyante, cape-dragende nieuwlichter en exit de purist/traditionalist. Evenals op het moment dat de band, die hij mede had helpen oprichten, op de drempel stond voor een wereldwijde doorbraak.

Dat is inmiddels vijftig jaar geleden. Daarna speelde hij toetsen voor Badger, David Bowie, Badfinger en Detective, om zich tussen 1983 en 1995 weer bij de band te voegen die hem zo cru had behandeld indertijd. Aldus komen met zijn medewerking de albums “90125”, “Big Generator”, “Union” en “Talk” tot stand met wat destijds Yes LA werd genoemd, de versie met Anderson, Squire en Rabin. Daar bleef het niet bij: in nauwe samenwerking met Billy Sherwood kwamen nog eens vijf Circa albums tot stand plus een zijtak in de vorm van Yoso. Ik heb hem nog live zien optreden in de Boerderij met dit ensemble in 2010 (een van de weinige keren dat ik een concertzaal voortijdig verliet). Menig Yes fan, inclusief ondergetekende, was blij met zijn bemoeienis met het 50-jarig jubileum van de band waarin hij een aantal malen participeerde tijdens de toegift. En niet zonder succes, voor mij persoonlijk was dit een hoogtepunt tijdens de shows. Net zo blij waren de Yes fans met Kaye’s toetreding tot de Rock and Roll Hall of Fame in 2017, ondanks dat hij niet aanwezig was op de avond zelf.

Hoewel alle (ex)Yes leden door de jaren heen solo-albums hebben uitgebracht is dat er bij Kaye nooit van gekomen, een project met gitarist Lee Abrams, midden jaren ‘80, werd nooit voortgezet. En zo ging Kaye eigenlijk midden jaren negentig met (muzikaal) pensioen. Totdat de toetsenist zwaar onder de indruk raakte van de gebeurtenissen rondom 11 september 2001. Het inspireerde hem tot het schrijven van het nieuwe album, zijn eerste ooit. Dat de releasedatum voor “End Of Innocence” gepand stond op 10 september, twintig jaar na de noodlottige datum, is natuurlijk geen toeval. De vraag blijft natuurlijk waarom Kaye, inmiddels 76, er zo lang over heeft gedaan, want twee decennia is een redelijk lange termijn voor het schrijven en opnemen van een muzikaal album. Die vraag wordt niet helemaal beantwoord, ook niet in de stroom aan informatie en interviews die ik ter voorbereiding heb gelezen. Maar het is ook niet zo belangrijk. Veel belangrijker is dat de plaat er nu ligt en dat hij beluisterd kan worden.

De alom bekende Roger Dean (Yes, Asia) produceerde voor dit album een van zijn meest sombere kunstwerken. De volledige productie voor “End of Innocence” is in handen van Tony Kaye die ook alle songs componeerde, behalve Sweetest Dreams wat een coproductie met echtgenote Dani Torchia betreft. Jay Schellen, goed bevriend met Kaye, sinds enige tijd ook op het podium bij Yes te vinden en met Kaye actief in Circa, bemant de drums en de percussie wat tot een dramatisch effect leidt (Battle Cry, Flight 11).




Openingsnummer Twinkle Twinkle Little Star/Twilight Time start met donder en bliksem en de stem van Kaye’s vrouw Dani Torchia die een slaapliedje zingt, de nacht vóór de fatale gebeurtenissen. 911 Overture is een orkestraal aandoend stuk, sterk in de traditie van Vangelis. Het eerste stuk dat hij schreef direct na de impact, opgenomen met slechts een 8-track cassetterecorder. In het daaropvolgende korte NYC Blues horen we Kaye’s kenmerkende bluesy pianostijl met flarden van een radio-uitzending.

Het is een behoorlijke overgang naar Battle Cry. Zware percussie, Oosterse chants en klassieke Hammond orgeltonen strijden om voorrang. Maar ook etherische klanken in de trend van I Get Up I Get Down. 285 Fulton Street verbeeldt de levendige sfeer rondom het WTC (de titel betreft het adres) in het centrum van New York City. Let’s Roll is weer behoorlijk orkestraal en symfonisch van aard, waarna we via Tug Of War belanden bij Flight 11. Het nummer start met intense, krachtige drums van Jay Schellen die wel wat weghebben van het drumwerk van Yes’ Ritual. De muziek wordt gelardeerd met de telefoongesprekken van de stewardessen met de controletoren. Schellen’s drums weerspiegelen de worsteling die zich aan boord afspeelt.

Sweetest Dreams betreft wederom een bijdrage van Dani Torchia, ditmaal niet alleen in vocaal maar ook in compositorisch opzicht. Een bijna gefluisterde klaagzang, na de dramatische instorting van beide torens in Towers Fall. Op Aftermath tovert Kaye bijna Wakeman-achtige klanken uit zijn instrumenten met Oldfieldiaanse chants en zelfs een beetje Alan Parsons qua ritme en opbouw, één van mijn favoriete stukken op “End of Innocence”. Heroes is een rustig middenstuk, een ode aan de reddende helden tijdens en na de aanslag. The Battle is het langste stuk op het nieuwe album met ruim elf minuten, Oosterse chants en doorspekt met geluidsfragmenten, Kaye’s trouwe Hammond orgel en Schellen’s fanatieke drums. Kaye gaf eerlijk toe dat dit stuk, de strijdscène, muzikaal een hele uitdaging was gebleken.

Hope And Triumph begint met een quote uit The Declaration of Independence en is een patriottisch volkslied dat handelt over de gevolgen van oorlog. Ik meen zelfs dat er gebruik gemaakt wordt van een elektrische gitaar, het is zonder twijfel het meest ‘song-based’ nummer van het album. Homecoming is een mooi stuk met akoestische gitaar en Kaye’s groots opgezette klankgordijnen, het dient mede ter afsluiting, acceptatie ook. Het afsluitende Ground Zero is hoopvol van toon, voor de toekomst, de wederopbouw. Ik vind dit een prachtig en emotioneel sluitstuk van een bij vlagen indrukwekkend album.

De meeste geluiden komen uit de Roland Fantom X7, mede door het brede scala aan klanken, orkestklanken en vooral niet-westerse klanken. Het geeft de muziek een zeker oosterse gevoel, precies wat Kaye wilde hebben. Daarnaast is er een belangrijke rol voor zijn favoriete Hammond orgel en de klassieke piano. Er zijn, zoals al gememoreerd, nogal wat Vangelis invloeden te beluisteren (911 Overture, Towers Fall, Ground Zero), niet zo gek ook, de Griekse toetsenlegende is een grote favoriet van Kaye.

Je kunt eigenlijk geen individuele nummers eruit pikken, deze suite dien je in zijn geheel af te spelen en te ondergaan. Het is in de kern een requiem voor de slachtoffers van de dramatische gebeurtenissen die zich twintig jaar geleden afspeelden. Dat is nog een hele zit, bijna vijf kwartier grotendeels instrumentale muziek, dat is niet voor iedereen weggelegd. Dat is ook het probleem met dit soort albums, het is heel moeilijk om de aandacht vast te houden. Je raakt snel afgeleid of hebt het gevoel het al eerder gehoord te hebben. Toch ziet Kaye kans de luisteraar te boeien (Flight 11, Aftermath, The Battle) en soms zelfs emotioneel te raken (Ground Zero). Een opmerkelijke prestatie en indirect een ode aan de compositorische en uitvoerende capaciteiten van de toetsenist.

Oh ja, Tony Kaye doneert 10% van alle winst van “End of Innocence” aan www.garysinisefoundation.org. Het goede doel van de Amerikaanse acteur Gary Sinise ondersteunt veteranen en hulpverleners in tijden van nood. Een mooi gebaar.

Send this to a friend