Stadsgeluiden, een dichtslaande deur, gestommel en krakende vloeren, een druppende kraan en een tikkende wekker, een langzaam aanzwellende dreun met synthesizergeluiden, die van links naar rechts steeds sterker worden. En dan na circa twee minuten lijken we in gehypnotiseerde slaaptoestand te komen, waarbij snerpende gitaren en een overweldigende drumsound ons voor de komende zeventig minuten in een onbeheersbare slaap houden. Parasomnia is een term voor storende, slaapgerelateerde stoornissen en omvat een reeks van ongebruikelijke gedragingen en bewegingen die tijdens de slaap plaatsvinden.
Het zestiende album van de toonaangevende progmetalband Dream Theater – “Parasomnia” genaamd – behandelt dit onderwerp. De verschillende nummers beschrijven de donkerste uithoeken van de slaap zelf. John Petrucci zegt hierover: “Aangezien onze bandnaam letterlijk een theater is dat speelt terwijl je droomt, is het gek dat we hier niet eerder aan hebben gedacht.”
Voordat we verder gaan met het album en de verschillende nummers moeten we het natuurlijk even hebben over de terugkeer van Mike Portnoy. Portnoy verliet de band op 8 september 2010, omdat hij graag een rustpauze met Dream Theater wilde hebben. Een mening die de andere leden niet deelden. Zonder echt ruzie of andere meningsverschillen te hebben werd Portnoy – overigens succesvol – vervangen door Mike Mangini. Portnoy is echter nooit ver weg geweest. In 2020 drumde hij op Petrucci’s soloalbum “Terminal Velocity” en een jaar later werkte hij opnieuw samen met Petrucci en Rudess aan het instrumentale “Liquid Tension Experiment 3”. Zo kon het dus gebeuren dat Mike Portnoy na dertien jaar afwezigheid terugkeerde bij de band. De band is daarna de studio ingegaan voor de opnamen van onderliggend album. Door enkele persoonlijke Portnoy-memorabilia op te hangen was het alsof er niets is gebeurd. Portnoy is dus van meet af aan betrokken bij dit album, waarbij de derde single Midnight Messiah zijn eerste tekstuele bijdrage sinds 2009 markeert.
Het album “Parasomnia” is dus een conceptalbum met als thema ‘Het theater van de dromen’. Zoals al aangehaald erg toepasselijk voor de band met deze naam. De instrumentale opener doet erg denken aan de opening van “Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory”. In dat album was het nummer Regression bedoeld om in een hypnose terecht te komen, terwijl we nu met In The Arms Of Morpheus in een droomtoestand geraken. De vergelijking met hun succesalbum uit 1999 is verderop zeker vaker te maken. Het is duidelijk dat ze, nu ze wederom in dezelfde samenstelling spelen, de draad weer hebben opgepakt. Portnoy is terug en zorgt voor hernieuwde energie.
Night Terror kennen we natuurlijk allemaal al een hele tijd. Dit nummer ging in première op 10 oktober 2024 en was het eerste nummer waarmee Dream Theater zich opnieuw voorstelde. Daarnaast is dit nummer ook al gespeeld tijdens hun optreden in AFAS Live op 24 november 2024. Wat tijdens dat liveoptreden al opviel is dat specifieke nummers zijn gespeeld uit het verleden van de band die een voorbode bleken te zijn van het nieuwe album. Zo hoorden we toen Metropolis Pt. 1: The Miracle And The Sleeper en meerdere nummers uit het eerder genoemde album “Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory”.
Ook A Broken Man is het album vooruit gegaan en al enige tijd te horen via de geëigende kanalen. Het nummer opent met een geweldige drumsolo, een beukende lawine met furieus drumwerk. Portnoy op z’n best. Op Facebook geeft Portnoy aan dat hij compleet uit zijn dak gaat op dit nummer: “Definitely went a little nuts with this one.” James LaBrie schreef de teksten voor dit nummer, dat handelt over slaapstoornissen als gevolg van PTSS. In de video zijn dan ook beelden van een oorlogsveteraan opgenomen tijdens zijn strijd en de slaapstoornissen als gevolg daarvan.
Naast de indrukwekkende terugkeer van Mike Portnoy dienen hier ook de zangkunsten van LaBrie genoemd te worden. Meestal ben ik geen fan van zijn vocale kwaliteiten, maar op dit nummer en eigenlijk op het gehele album klinkt hij gewoon goed. Wellicht is dit mede te danken aan de professionele studiomogelijkheden, maar toch een mooie prestatie. En daarnaast mogen we John Petrucci niet uitvlakken. Wat een geweldige riffs perst die man uit zijn gitaar.
De derde single van het album is Midnight Messiah. Dit nummer grijpt duidelijk terug op het oudere repertoire van de band. Invloeden van onder andere “Train Of Thought” zijn hoorbaar. Naast de verwijzingen van Portnoy naar eerdere teksten zijn er ook duidelijke muzikale referenties. Hier klinkt Dream Theater zoals ze klonken aan het eind van de vorige eeuw. Een nummer dat sterk gedragen wordt door drums en bassolo’s en doorspekt is met toetsen en een indrukwekkende gitaarsolo van Petrucci.
Dat Dream Theater met dit album teruggrijpt op zijn roots en zijn meest succesvolle samenstelling is duidelijk. De driehoek Petrucci, Portnoy en Rudess is sterker dan ooit en wordt voortreffelijk aangevuld met de stevige basis van Myung. Een nummer als Dead Asleep, handelend over een slaapwandelaar die per ongeluk zijn vrouw vermoordt, zou ook op “Awake” kunnen staan. Het korte intermezzo Are We Dreaming? bevat een kakofonie van griezelige en etherische stemmen, die doet denken aan het hiervoor al aangehaalde album “Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory” en ook de ballad is terug met Bend The Clock.
Maar kunnen we dan zeggen dat Dream Theater verder gaat waar ze dertien jaar geleden gebleven waren en willen ze de tussenliggende periode vergeten? Natuurlijk niet!
De progressie die de heren de laatste jaren hebben doorgemaakt is duidelijk te horen. Invloeden van hun laatste albums “A View From The Top Of The World” en “Distance Over Time” zijn over het gehele album aanwezig. Het stevige progmetalpad dat op deze albums is ingeslagen wordt hier sterker voortgezet. Dit album is steviger en donkerder dan al zijn voorgangers.
En natuurlijk heeft Dream Theater voor dit album wederom een episch nummer van bijna twintig minuten geschreven. De absolute afsluiter bevat alles waar deze band groot mee is geworden. Invloeden van hun andere epics – denk aan A Change Of Season, Octavarium, Six Degrees Of Inner Turbulence en A View From The Top Of The World – zijn hierin verwerkt. Dit nummer overstijgt deze met gemak. Instrumentaal is de band op z’n best, met voldoende ruimte voor improvisaties, uitgebreide solo’s en gitaar-drum-toetsen duels. Een nummer dat zeer waarschijnlijk voor een geweldige live-ervaring gaat zorgen.
Het album eindigt met de wekker die afloopt. Tijd om wakker te worden.