Gabriel, PeterAlbum

Na vier titelloze studio-albums, een daverend live-album en een soundtrack voor de film “Birdy” slaagt Peter Gabriel er op “So” glansrijk in om zijn motto “My name is Peter Gabriel and primarily I make noises and ideas” te integreren in een songmatige aanpak. Daarbij komen zijn ritmische zoektocht en geluidsexperimenten volledig in dienst te staan van funk- en soul-achtige songs uit de jaren ’60, iets wat hem voorwaar geen windeieren oplevert.

Vergezeld van de iconische videoclip van Stephen R. Johnson raast Sledgehammer naar de top van de hitlijsten. Deze single verdringt Invisible Touch van zijn voormalige bandmaatjes van de eerste plaats. Het levert hem echter ook de kritiek op dat hij het commerciële succes van Phil Collins zou willen kopiëren. Inmiddels heeft Gabriel echter aangetoond dat zijn artistieke ontwikkeling nooit stilstaat en “So” slechts een tussenstation was voor “Us”. Overigens wel een zeer prettig tussenstation.

Het openingsnummer Red Rain sluit qua bandgeluid nog erg aan bij het grootse en energieke “Plays Live”. De rake klappen van Jerry Marotta zijn daar ongetwijfeld mede debet aan. Deze track is gebaseerd op een terugkerende droom waarin Gabriel zwom in een zee van rood water. De magistrale stem van de maestro maken de onheilspellende sfeer compleet.

Maar hierna gaat het roer om en stapt Gabriel in de wereld van funk en soul met het onvolprezen Sledgehammer onder de bezielende leiding van ritmetandem Katché/Levin. De messcherpe blazers, de als Farfisa-orgeltje klinkende synthesizer en het achtergrondkoor doen de rest. De tekst bevat allerlei symbolische verwijzingen naar het mannelijk lid, typerend voor de muziek waar Gabriel in zijn jeugd naar luisterde. Met het satirische Big Time, nu met echte Hammond en Stuart Copeland op drums doet hij deze stijloefening nog eens ‘dunnetjes’ over.
In dezelfde categorie valt ook het ingetogener This Is The Picture dat hij samen met Laurie Anderson schreef en inzong.
Met Don’t Give Up levert Gabriel een prachtige emotionele ballad af in duet met Kate Bush. Het thema van dit nummer (werkeloosheid ten tijde van de economische crisis) vertoont veel gelijkenis met dat van The River van Bruce Springsteen dat zes jaar eerder verscheen.

De andere ballad, het eveneens schitterende Mercy Street, is opgedragen aan de Amerikaanse dichteres Anne Sexton die in 1969 een theaterstuk schreef met dezelfde titel en in 1974 suïcide pleegde. De zanger weet hier tegenover een minimale, doch sfeervolle begeleiding een prachtige vocale ode aan de dichteres te brengen.
Nummers als That Voice Again en We Do What We’re Told (over een verbijsterend experiment van de Amerikaanse professor Milgram die proefpersonen elektrische schokken liet toedienen) doen weer denken aan de Gabriel van ”Plays Live”.

Prijsnummer van dit album is ongetwijfeld In Your Eyes, dat ook live tot de hoogtepunten van Gabriel’s concerten zou uitgroeien. Volgens de componist kan deze song net zo goed gaan over de liefde tussen een man en een vrouw als over de relatie tussen een persoon en God. Er hangt in elk geval een zweem van gospel over deze track met zijn akkoordopeenvolging in het couplet. De Afrikaanse ritmen, de synthesizerklanken, de zalvende zang van Gabriel en de opzwepende vocalise van Youssou N’dour tegen het einde maken dit nummer in 1986 misschien wel tot het sublieme voorbeeld van de versmelting van westerse popmuziek en wereldmuziek.

“So” markeert de ontwikkeling van Peter Gabriel in zijn zoektocht naar geluiden, ritmen en muzikale identiteit naar een volwassen songwriter.
“So” markeert de revolutionaire video-clips die Gabriel’s songs vanaf die tijd zouden vergezellen.
“So” markeert de opkomst van Youssou N’dour in de westerse popmuziek.
“So” markeert de ultieme versmelting van Gabriel’s westerse muzikale achtergrond met Afrikaanse invloeden.
“So” markeert de transformatie van Peter Gabriel van cult-held tot grote wereldster.

https://www.youtube.com/watch?v=wqep1Olp1Zw